Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım… Şikayet edeceğine sen de alternatifini oluştur.

ahsen okyar
24May/200

ZANGOÇ QASİMODO-BİR SOSYOLOJİK ANALİZ – Salih ALTUN

indir (1)ZANGOÇ QASİMODO-BİR SOSYOLOJİK ANALİZ - Salih ALTUN

Victor Hügo’nun  çok sevdiğim eserlerinden biridir. Notre dame’ın Kamburu. Eser, birkaç kez filme de alınmıştır. Notre Dame Katedrali’ni, hak ettiğinden daha büyük üne kavuşturan da bu romandır. Katedralde insanlardan uzak yaşayan  başrahibin evlatlığı zangoç Qasimodo eciş bücüş, hilkat garibesi bir insandır. Sokağa çıktığı bir gün haksız yere kırbaç cezasına çarptırılmıştır.

O, kırbaçlar altında “su.. su..!” diye inlerken  ruhsal olarak ondan daha ezik, bir grup zavallı sadist çığlıklar atarak eğlenmektedir. Biri hariç. Çingene güzeli Esmeralda. O bu sahneye dayanamaz. Qasimodo’nun yanına çıkar. Ona dokunur, su verir. Ayrılırken matarasını da orada bırakır. Qasimodo’nun dudaklarından belli belirsiz şu sözler dökülür:”Bana su verdi.”

Daha sonra engizisyon, cadı olduğu, cinayet işlediği gerekçesiyle Esmeralda’nın idamına karar verir.  Zangoç Qasimodo onu son anda kaçırır ve adeta dokunulmaz alan olan Notre Dame’a götürür. Orada da ölümüne korur onu. Bu uzun mücadele sürecinde, sürekli aynı sözü tekrarlar. “Bana su verdi.”

Öykümüz bu kadar. Gelelim öykü bağlamında devlet-halk ilişkisine.

Elbette ki halk, Qasimodo gibi hilkat garibesi değildir. Ama yıllardır ezilmiştir, adam yerine konmamıştır. Belki asgari ihtiyaçları karşılanmıştır da devletten yana sevgiye, şefkate mazhar olmamıştır. Devlet denen oluşum, onu tahsildar-jandarma dışında arayıp sormamış; onu kendi dünyasında yalnızlığa terk etmiştir. Bu yüzden, sessiz çoğunluk, kendini Qasimodo gibi hissetmiş; ancak içinde de bir isyan büyütmüştür.

25Ağu/170

GENÇ KARDEŞİM – OZAN İSYANÎ-SALİH ALTUN

salih altunGENÇ KARDEŞİM - OZAN İSYANÎ-SALİH ALTUN

Adam sandıkların oynar her dalda
Satar yarı yolda koyarlar seni
İstikbal uğrunda çıktığın yolda
Şanlı haramiler soyarlar seni

Ele el açanın vicdanı kurur
Yal tası önünde esasta durur
Dost sandığın bile sırtından vurur
Çakala sırtlana kıyarlar seni

Ölüden hayır yok kanma diriye
Sakın ha şaşırma bu gayret niye
Araziye kolay uyasın diye
Alaca renklere boyarlar seni

Merada koyunsun ahırda dana
Bir kez düşünceni sormazlar sana
Elleriyle teslim ederler ona
Efendi keyfince ayarlar seni

İsyanını yanık tutmazsan eğer
Geceyi gündüze katmazsan eğer
Sırtına bineni atmazsan eğer
Eşek tayfasından sayarlar seni

Doğrulup restini çekmezsen şaha
Ben adamım diye gezme bir daha
Çoban değneğiyle oha ha oha
Çorak topraklara yayarlar seni

Seçimde sorulur mazlumun hali
Ele güne muhtaç susar ahali
İşleri bitince baston misali
Kapı arkasına dayarlar seni

İSYANÎ der insanlıktır muradım
Hakk’a yükselmekte budur ilk adım
Gerçeği tutkuyla haykır evladım
Semada melekler duyarlar seni