İsfahan’da Şeyh Lütfullah Camii ziyareti -9

14Şub/130

İsfahan’da Şeyh Lütfullah Camii ziyareti -9

Gezimiz ilk önce Şeyh Lütfullah Cami’sinin ziyaretiyle başladı.

İran’ın güzel ve tarihi camilerinden biri İsfahan’da bulunan Şeyh Lütfullah camiidir. Bu cami Şah Abbas tarafından kayınpederi Şeyh Lütfullah adına 17. yüz yılda yaptırıldı. Camiinin mimarisi Muhammed Rıza İsfahani’dir.

Şeyh Lütfullah Camii mimari ve fayans şaheseri olup tarihçilerden büyük takdir toplamayı başarmıştır. Firuze taşlarıyla işlenmiş, çevresiyle son derece uyumlu bir yapıdır. Caminin bir özelliği de minaresiz ve avlusuz olarak yapılmasıdır. İlk yapıldığında mescid olarak değil dini sohbetler, dersler ve kişisel ibadet amacı güdüldüğünden minareleri yoktur. Kubbesi çok büyük olmamakla birlikte süslemeleriyle çok gösterişlidir.

Bu camide kıblenin yönü, girişinden farklıdır. Çünkü cami, kentin imam meydanının doğu kanadında yer alıyor ve kaçınılmaz olarak girişi de meydanın doğusuna açılıyor. Fakat eğer camii aynı coğrafi yöne uyarak inşa etmiş olsalarda kıblenin yönü diğer camilerde olduğu gibi olmayacaktı. Bu sorunu çözümlemek için caminin giriş koridorunu dik köşe şeklinde inşa ettiler, öyle ki hafif bir eğimle şebistana ulaşıyor. Dolaysıyla şebistan da kılbe yönünde yer alıyor. Bu mimari teknik ise caminin dış görünümünü etkilemediği gibi, meydanda bulunan diğer binalarla uyumunu da koruyor. Şebistan da bir dörtgen üzerine inşa edilmiş ve duvarları yükseldikçe sekizgene dönüşmüş ve en son üzerinde kubbe yer almıştır.

Bu caminin duvarları da kubbenin ağırlığını kaldırması için kalınca inşa edilmiştir, öyle ki esas bölümlerde duvar kalınlığı iki metreye ulaşıyor. Şeyh Lütfullah camiinin tabanı, meydandan daha yüksektedir. Giriş bölümü ise çok kaliteli mermer taşlar ve rengarenk fayanslarla süslenmiştir. Buradaki süslemelerde geometrik motifler, çiçekler, tavuslar ve Nastalik hattı ile yazılan yazılar göze çarpmaktadır

Caminin girişinin üst kısmında iki levha yer almaktadır. Kubbenin iç kısmında da güzel hatlarla yazılmış büyük levhalar ziyaretçilerin gözlerine hitap ediyor. Kubbenin fayans işlemesinde kullanılan motifler ve renkler İran mimarisinin en güzel örneklerinden biridir. Şebistanın aydınlığı ise kubbenin etrafına yerleştirilen gözeneklerden içeri sızan ışıklarla sağlanır. Buradaki ışık oyunları caminin iç alanına ayrı bir manevi atmosfer kazandırır.

Amerikalı İran bilimcisi Arthur Pope bu cami hakkında şöyle yazıyor: Bu binada en ufak bir eksiklik göremezsiniz. Ölçüler çok uygun ve plan fevkalade güçlü ve güzeldir. Kısacası bir dünya şevk ve coşku, bir dünya huzur ve sessizlikle bütünleşirken güzellik tanımının en iyi yansıması ortaya çıkmıştır. Bu mimari şaheseri, dini iman ve semavi ilham olmaksızın yapılamazdı.

Bu camii Nakş-ı Cihan meydanının doğu köşesinde ve Ali Kapu’nun karşısında yer almaktadır ve UNESCO dünya mirasıdır.