Gıda Bankacılığı
GIDA BANKACILIĞI MEVZUATI
Maliye Bakanlığı tarafından 21.03.2004 tarihinde yayımlanan tebliğ ile dernek ve vakıfların gıda bankacılığı yaparken uyacakları kurallar belirlendi.
Buna göre;
a. Gıda maddesi bağışının dernek veya vakfa yapılmış olması gerekmektedir.
b. Bağışı kabul edecek dernek veya vakfın tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması gerekmektedir.
Bununla beraber, dernek veya vakfın başka alanlarda da faaliyet gösteriyor olmasının, kamuya yararlı dernek veya vergiden muaf vakıf olup olmamasının uygulama açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır.
c. Gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışların gıda maddesi niteliğinde olması gerekmektedir.
d. Yapılacak bağışlar şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılmalıdır.
e. Bağışlar mutlaka fatura ile belgelendirilecek ve ayrıca taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenecektir.
f. Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenecektir.
g. Mal bedeli olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma değer vergisi hariç) yazılı olacaktır.
h. Faturada "İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır." ibaresinin yer alması zorunludur.
i. Dernek ve vakıflar kendi mevzuatlarının öngördüğü belgeleri düzenleyecek ve bağış yapanlara bir örneğini vereceklerdir.
j. Ticari faaliyetle uğraşanlarca düzenlenen faturalar dernek ve vakıf tarafından muhafaza edilecektir.
Bağışçılara Sağlanacak Avantajlar, Uyulması Gereken Kurallar
a. Gelir Vergisi Mükellefleri (gerçek kişiler) yaptıkları gıda bağış ve yardımlarını maliyet bedeli üzerinden giderleştirecek, bunun için herhangi bir belge düzenlemeyecekler fakat varsa bağış yapılan mala ait alış belgelerini (fatura ,fiş vs.) muhafaza edeceklerdir.
b. Ticari işletmeye dahil gıda maddelerinin bağışlanması durumunda bu malların maliyet bedeli gider kaydedilir. Bu işlem, faturanın bir yandan gelir bir yandan da gider kaydedilmesi suretiyle gerçekleştirilir.
c. Gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar katma değer vergisinden müstesnadır. Mükellefler maliyet bedeli üzerinden dernek veya vakıf adına düzenleyecekleri faturada Katma değer vergisi hesaplamayacaklar ve faturanın üzerine "İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır." ibaresini yazacaklardır. Fakat bağışladıkları gıda maddelerinin alımında indirim konusu yaptıkları KDV'yi bağışın yapıldığı dönemde katma değer vergisi beyannamesinin 20. satırına dahil edilmesi, aynı tutarın defter kayıtlarında "indirim KDV" hesaplarından çıkarılarak, gider hesaplarına aktarılması gerekmektedir.
d. Bağışlanan gıda maddelerinin işletmeye dahil olmaması halinde ise, söz konusu malın maliyet bedeli (KDV dahil) yıllık gelir vergisi beyannamesinin bağış ve yardımlara ilişkin bölümüne yazılarak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınacaktır.
e. Düzenlemenin yürürlük tarihi ile bu Tebliğin yayımı tarihi arasında gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar için, bağışın yapılmış olduğu dernek veya vakıftan belge alınmış olması yeterlidir.
f. 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 2/1/2004 tarih ve mükerrer 25334 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
GIDA BANKACILIĞI MEVZUATI
Gıda Bankacılığı 01.01.2004 tarihinde 5035 sayılı kanunla getirildi. Sadece gıda bağışı ile ilgili düzenleme vardı. Öncelikle aç insanların karnını doyuralım gayesiyle düzenlenmişti. Ancak bizim kanun henüz yürürlüğe girmeden görüşlerimiz alındığında ısrarla gıda yanında giyim ve yakacak giderlerini de dâhil edelim şeklindeki isteğimiz ilk aşamada kabul görmedi.
Bir yıl sonra 01.01.2005 tarihinde 5281 sayılı kanun ile gıda maddelerinin yanına giyim ve yakacak eklendi. Birde jest yaparak temizlik maddelerini de dahil ettiler. Yani kapsam oldukça genişleye rek gıda, giyim, yakacak ve temizlik maddelerinin bağışlanması gıda bankacılığı kapsamına alınmış oldu. 21.03.2004 tarihinde ise 251 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği yayımlanarak uygulama esasları açıklanmış oldu. Ancak bu 251 sayılı tebliği de bir açıklayan olması lazım. Çünkü ifadeler kafa karıştırıyordu. Bugün bunun üzerinde duracağız.
Gıda bankacılığının ne anlama geldiği konusunda, 5035 sayılı kanunda ( ihtiyaç sahibi fakir kimselere yardım amacıyla gıda bankacılığı yapmak ) şeklinde bir cümle ile ifade ediliyordu. Bu cümleyi tüzüğüne ilave eden dernek veya vakıf Gıda Bankacılığı kapsamına girecek, bağışı yapanlar ise getirilmiş olan muafiyet ve vergi avantajlarından yararlanabilecektir.
Gıda bankacılığının tam tanımı Haziran / 2004'de, 5179 sayılı kanunun 3. maddesi ile yapıldı. Tam olarak şöyle tanımlanıyor. Gıda bankası, bağışlanan veya üretim fazlası, sağlığa uygun her türlü gıdayı tedarik eden, uygun şartlarda depolayan ve bu ürünleri doğrudan veya değişik yardım kuruluşları vasıtasıyla fakirlere ve doğal afetlerden etkilenenlere ulaştıran ve kar amacı gütmeyen dernek ve vakıfların oluşturduğu organizasyon' dur.
İngiliz'cesi Food Bank olan gıda bankacılığı Dünyada ilk olarak 1967 yılında A.B.D. nin Arizona eyaletinde başlamış olup bugün Amerika'da 250 kadar gıda bankası faaliyet halindedir.
Ülkemizde ise ilk kurulan gıda bankası Dosteli Gıda Bankası olup Konyamızda kurulmuştur.Şu an itibariyle Türkiye'mizde ki gıda bankası sayısı 50 yi aşmış durumdadır. Gıda bankaları Zengin ile fakir arasında bir köprüdür.
Gelelim Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi matrahından nasıl indirim yapılacak. Tebliğde işletmeye dahil mallar ve dahil olmayan mallar ayrımı mevcuttur. Bu durumda iki farklı işlem olacaktır.
İşletmeye dahil mallar yani ticaretini yaptığımız emtia bağışlanıyor ise fatura direkt olarak gıda bankası derneğine maliyet bedeli ile ve KDV. siz olarak düzenlenecektir. Emtianın alımında ödenen (yüklenilen) KDV. ise bağışın yapıldığı dönem KDV. beyannamesinde ilave edilecek KDV.bölümünde beyan edilecektir.Bağışlanan emtiaya ait KDV. nin indirimi mümkün olmadığı için varsa daha önce indirim konusu yapılmış KDV. indirilecek KDV. hesabından çıkarılarak gider hesaplarına atılacaktır. Direkt olarak Gıda bankası Derneğine düzenlenecek olan fatura
------------------------- / -------------------------
770 Gider hesabına,,
600 Satışlar hesabına
391 İlave edilecek KDV. hesabına (yüklenilen KDV. tutarı) şeklinde kaydedilecek.
------------------------- / -------------------------
251 no'lu tebliğde belirtildiği gibi gider hesabına alındı. GVK. nun 40 ncı maddesine göre bağış miktarı kadar bir bedel gider hesabına kaydedilmiş oldu.
İşletmeye dahil olmayan malların bağışlanması durumunda ne yapacağız birde buna göz atalım. ( x ) Oto yedek parça Ltd. Şti. 10.000,- YTL. gıda veya giyim maddesi bağışlayacak ise bu malzemeyi satın alacak. KDV. dahil bedeli ile mesela 10.800,- YTL. yi nasıl kayıt altına alacağız ve bağışı yapınca nasıl kaydolacak. Emtianın alımında alınan fatura KDV.dahil bedeli ile
------------------------- / -------------------------
157 Diğer stoklar 10.800,- (bağış ve yard.) (KDV. dahil)
100 veya 102 ye kayıt 10.800,
- ------------------------- / -------------------------
Bağış yapıldığı zaman,
------------------------- / -------------------------
770-99 Kan. Kabul edilmeyen gider 10.800,-
157-99 Diğer stoklar 10.800,- (bağış ve yardımlar)
------------------------- / ---------------------------
GVK. 89 ncu maddesine göre yapılan bu işlemde işletmeden çıkış olarak bir fatura düzenlenme- yecektir. Yıllık gelir veya Kurumlar vergisi beyannamesinde bağış ve yardımlar bölümüne yazarak matrahtan indirilmiş olacaktır.
HÜSEYİN AYBİLEK SMMM - DOSTELİ GIDA BANKASI DERNEĞİ YÖNETİM KURULU ÜYESİ
Leave a comment
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.