TÜRK MİTOLOJİSİNDE ECDAT SAYILAN AĞAÇ! – Şükran AKGÜN
Ülkemizde çıkan elem yangınlardan sonra milletçe ciğerlerimiz yandı, gözlerimizden yaşlar eksik olmadı. Hepimizi fidan dikmek adına amansız bir telaş aldı. Bu sevgi seli bana Türk mitolojisinde ağacın önemini bir kez daha hatırlattı.
Eski Türk halklarında ağaç, ana hatta ve hatta halkların ulu babaları olarak kendini göstermektedir. Ağaçtan türeme mitini, ilk kaleme alan İran tarihçisi Cüveyni kutsal ağaçların resmini, Uygurların duvar resimleri içerisinde görmüş ve bu resimlerle birlikte eserini kaleme almıştır.
Ağaçların duvar resimleri içerisinde olması tıpkı Göktürklerin ecdat kurt başını bayraklarına dikmelerine benzer.
Uygur mitine göre Karakurum dağlarından çıkan Tuğla ve Selenga çaylarının birleştiği Kamlangu adlı bir yerde, iki ağaç yetişmiş. Bunlardan biri fıstık diğer ise kayın ağacıymış. Ağaçlar dağ gibi büyümüş. Musikiye benzer sesler çıkartmışlar. Onların üzerine her gece bir ışık inmiş. Bir gün ağaçtan bir kapı açılmış içerde çadıra benzeyen bir şey görünmüş. Onların her birinin içerisinde bir çocuk varmış. Bu çocuklar sonradan Uygurların ataları olan ağaçtan doğan çocuklarmış. Burada ağaç çocukların hem anası hem babası konumundadır.
Türk mitolojisinde ağacın doğurması garip karşılanmaz. Çünkü ağacı inanan eski Türk boy ve boy birliklerinde ağacı; ana baba, dağ mitingine inanlarda ise hem ağaç hem de dağı ana olarak kabul edilmiştir.
Ağaçtan türeme mitleri daha çok orman civarında yaşayan Türk boylarında görülmektedir. Ağaçtan türeme orman kültüyle bağlantılıdır.
Sibirya Türklerinde ise ağaç hakkındaki efsane daha geniş tutar. Ağaç erkek çocuğu yahut ikizleri doğurur, besler. Sonradan bu ikizler Türk soyunun esası olur. Güney Sibirya Türklerinde ağacın ecdat olduğu ritüellerinde ve din sembollerinde kendini göstermiştir.
Türk mitolojisinin ana unsuru ağaçtır. Öyle ki günümüzde de halen ağaçtan evlat isteme, ağaca ip bağlama geleneği devam etmektedir. Tıpkı Yakut kadınlarının evlat sahibi olabilmek için mukaddes ağacın altında ruhlara onlara evlat vermesi için yalvarmaları gibi.
Altay-Sayan Türkleri mezarlıklarındaki kabirlerin etrafında yetişen ağaçlara bakıp ölen adamın mutlu olduğuna inanır ağaçların insan kemiklerinden yetiştiğine inanırlarmış.
Şaman ağaçlarının Şamanlıkta geniş yer bulması ise menşi mitlerinin etkisi ile oluşmuştur.
Öyle ki Türk mitolojisinde geçen soy ağacı halen günümüzde de kullanılmakta ve ağaçla bağlantılı kılınmaktadır.
Görüldüğü üzere ağaç Türk mitolojisinin ana unsurudur. Ağaç Türklerde ecdat sayılır. Bu sebepten ötürü o veya bu sebeple yok edilen her bir ağaç canımızı fazlasıyla yakar. Bu yüzden yok olan her bir ağacımızın yeri yeniden fazlasıyla doldurulacaktır.
TÜRK MİTOLOJİSİNDE ECDAT SAYILAN AĞAÇ! | ŞÜKRAN AKGÜN | İpek Yolu Haber Ajansı (ipekyolugazetesi.net)
Leave a comment
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.