Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım… Şikayet edeceğine sen de alternatifini oluştur.

20May/210

Mani, Manilerin özellikleri, Konularına göre Maniler..

mani_nedir-1

Ramazan boyunca Sahurda dolaşan ve bizleri Uyandırmaya çalışan DAVULCUDAN MANİLER - ANONİM
*
Bu sene ürün boldu,
Doldu depolar doldu.
Sisi yeni kankamız
Rabia’ya ne oldu?
*
Attım taşın birini,
Bulamadım yerini.
Hangi limana çektin
Sondaj gemilerini?
*

Dağların başı duman,
Soğuğu olur yaman.
Sahi, aklıma geldi
Ay’a gidiş ne zaman?
*
Sel olup akacağız,
Bentleri yıkacağız.
Karadeniz gazını
Ne zaman yakacağız?
*
Bahçeye fidan diksek,
Yanına sebze eksek.
Madem faiz kötüydü
Niçin bu kadar yüksek?
*
Olur mu yâre kızmak,
Kışın tarlayı kazmak?
Hastanelerde yer yok
Bu nasıl destan yazmak?
*
O kız kalbimi çaldı,
Aklımı baştan aldı.
Canlar ölüp gidiyor
Aşılar nerde kaldı?
*
Gelin oyun oynar mı?
Yoksa alanı dar mı?
Çok merak ediyorum
Gerçek diploman var mı?
*
Salgın, virüs her yerde
Başımız kaldı derde.
Yüz yirmi sekiz milyar
Dolar acaba nerde?
*
Bolu Mengen Gerede,
Hamsi oynar derede,
Bir de böyle soralım,
128 Milyar Dolar nerede?
*
Kırda ekin bitmez mi?
Tohum boşa gitmez mi?
Sorulacak soru çok
Bu kadarı yetmez mi?
xxxxx

MANİ

Anonim Halk şiirinin en küçük ve en sevilen nazım biçimidir.

Manilerin özellikleri şunlardır:

    Yedi heceli dört dizeden oluşur.
    Uyak düzeni aaxa şeklindedir.
    Birinci ve üçüncü dizeleri serbest, ikinci ve dördüncü dizeleri uyaklı maniler de vardır (xaxa).
    Manilerin ilk iki dizesi uyağı doldurmak ya da temel düşünceye bir giriş yapmak için söylenir. Bunlara doldurma dizeler denir.
    Temel duygu ve düşünce son iki dizede ortaya çıkar.
    Üçüncü mısraın serbest oluşu söyleme kolaylığı sağlar. Başlıca konusu aşk olmakla birlikte her türlü konuda da söylenmiştir.
    Maniler, Divan Edebiyatı‘ndaki “tuyuğ“un karşılığıdır.

1. Düz (tam) mani: 7’li hece ölçüsüyle söylenir. Dört mısradan oluşur. aaxa şeklinde kafiyelenir. Maninin en yaygın şeklidir. Bu tarz manilere tam mani de denir.

Şu dağlar olmasaydı

Çiçeği solmasaydı

Ölüm Allah’ın emri

Şu ayrılık olmasaydı.

2. Kesik (cinaslı) mani: İlk dizesi cinaslı bir sözden oluşur. Bu ilk mısra hece sayısı bakımından diğerlerinden eksiktir. Kesik manilere, cinaslı mani, hoyrat da denir.

Böyle bağlar

Yar başın böyle bağlar

Gül açmaz bülbül ötmez

Yıkılsın böyle bağlar.

3. Yedekli (artık) mani: Düz maninin sonuna anlamı tamamlamak ya da pekiştirmek için iki dize daha eklemek suretiyle elde edilen manidir. Bu tarz manilere artık mani de denir.

Ağlarım çağlar gibi

Derdim var dağlar gibi

Ciğerden yaralıyım

Gülerim sağlar gibi

Her gelen bir gül ister

Sahipsiz bağlar gibi

Maniler konularına göre on bölümde toplanır:

    Niyet manileri
    Atışma manileri
    Tarlada ve işte çalışırken gelip geçenlere söylenen maniler
    Bekçi ve davulcu manileri
    Satıcıların söyledikleri maniler
    Semai kahvelerinde söylenen cinaslı maniler
    Âşık hikâyecilerin söyledikleri maniler
    Mektup manileri Düğünlerde söylenen maniler
    Mani kıtalarından oluşmuş, mani özelliğini yitirmemiş “basit makamlı” veya konuşma üslubundaki maniler.

ÖRNEKLER

Tereye petek koydum

İçine ipek koydum

Gelinimin adını

Zincirli köpek koydum.

Ağam derim naçarım,
İnci mercan saçarım,
Dünya deniz olunca,
Ben kuş olup kaçarım.

Akşamdan pilavı pişirdim
Gene karnımı şişirdim
Ben çok mani bilecektim ama
Defteri yolda düşürdüm

kaynak:edebiyatöğretmeni.com

Bu yazıyı beğendiniz mi?

RSS Kaynağımıza abone olun!

Kategori: Mesaj Yorum gönder.
Yorumlar (0) Geri izlemeler (0)

Yorum yapılmadı.


Leave a comment

Geri izleme yok.