Servetiye Cephesi’nin Kahramanca Savunmasını Canlı Tutan Müze

22Ara/200

Servetiye Cephesi’nin Kahramanca Savunmasını Canlı Tutan Müze – Bihter GÖRDÜ

Geçmişe yolculuk yapmak isteyenlerin mutlaka görmesi gereken Servetiye Müzesi, atalarımızın ne zor şartlarda yaşadığını ve nasıl bir milli mücadele verdiklerini gözler önüne seriyor. Servetiye Cami Köyü merkezinde bulunan müzenin önünde, ikiye ayrılmış bir mermi çekirdeği görünümündeki Tek Kurşun Anıtı görülmeye değer. Bu anıtın iç kısmındaki kitabede Kurtuluş Savaşı’ndaki yöresel olaylar ile Servetiye Cephesi’nde yer alan kişilerin isimleri sıralanmış.

İzmit Bağçeşme Mezarlığı’nda ebedi istirahata çekilmiş Teşkilat-ı Mahsusa’nın üyelerinden Milis Yarbay Mahmut Nedim Bey gibi Milli Mücadele’nin öncü kahramanlarının yaşadığı Servetiye Köyü, fedakarca savaşmış atalarımızın anılarıyla dopdolu. Servetiye Cephesi’nin kahramanca savunmasını anılarda canlı tutmak amacıyla Kocaeli Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde Başiskele Belediyesi ve Kaymakamlığı’nın katkılarıyla 2012 yılında Servetiye Cami Köyü’ne yaptırılan iki katlı müze aynı zamanda köy konağı olarak da kullanılıyor. Hem müze hem köy konağı olarak hizmet veren Servetiye Müzesi binasında muhtarlık da var. Müzenin zemin katında giriş terası, müze odası, konuk odası, mutfak, ikinci katında ise muhtarlık, çok amaçlı toplantı odası ve sofa bölümleri bulunuyor. Müze, köylerdeki evlerin özgün dokusuna uygun bir şekilde inşa edilmiş. Müzede Kurtuluş Savaşı’na ait silahlar ve aletler, yöresel kültüre ait eşyalar, savaş dönemine ait yazılı ve görsel materyaller ile muhtelif malzemeler sahiplerinin ismi ile birlikte sergileniyor. Üstelik bu köyde her yıl Temmuz ayının ilk haftasında anma törenleri de düzenleniyor.

Milli kuvvetler ilk direnişi burada başlatmışlardır

Kocaeli bölgesi, Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra İngiliz ve Yunan kuvvetleri tarafından işgal edilmiş. Körfez’e gemilerle gelen Yunan Ordusu’nun 16. alayı bugünkü Yeniköy ve Karşıyaka sahillerinden karaya çıkarak Yeniköy ve Bahçecik’e yerleşmişler. İşgale karşı Cemal Bey’in Gökbayrak, Kara Fatma, Zoboğlu Hasan Bey ve Servetiye Müfrezeleri’nin oluşturduğu milli kuvvetler ilk direnişi başlatmışlardır. Yöredeki bu direnişe Servetiye Karşı, Servetiye Cami, Kazandere, Aksığın, Tepecik, Serindere, Camidüzü köyleri de katılarak ünlü “Servetiye Cephesi”ni oluşturmuşlardır.

Saldırılara karşı güçlü bir savunma hattı oluşturulmuş

Yaşları 17 ile 60 arasında 145 kişiden oluşan bu milis müfrezesi, Bahçecik’te bulunan Yunan işgal kuvvetlerinin saldırılarına karşı güçlü bir savunma hattı oluşturmuş. Servetiye Cephe Hattı bugünkü Binektaşı mevkii ile Yuvacık arasındaki hattır. Cephenin esas merkezi Bahçecik, Servetiye ve Yuvacık’tan gelen yolların kesiştiği alandır. Azınlık milisleri ile beraber zaman zaman bir alayı da aşan düşman birlikleri, 1920 yılının Ağustos, Eylül ve Ekim ayları ile 1921 yılının Mart, Nisan, Mayıs, Haziran aylarında bu milis cephesine karşı 7-8 defa saldırıda bulunmuş ve her saldırıda Servetiye milislerince büyük bir bozguna uğratılmışlardır.

Düşmanın Sakarya Ovası’na geçmesi engellenmiş

Bu cephede çarpışan milisler, İngiliz ve Yunan birliklerinin Bahçecik-Yuvacık tepelerini aşarak Sakarya Ovası’na geçmesini engellemiş, Türk Ordusu’nun Sakarya Meydan Savaşı’nı kazanmasında önemli bir rol oynamışlardır. Düşman kuvvetleri, İzmit Körfezi’nde konuşlanan Kılkış ve Avarof zırhlı gemilerinden atılan 305 ve 170 millimetrelik toplarla buradaki mevzileri sık sık döverek Servetiye Cephesi’ndeki milisleri dize getirmeyi denediyse de kahraman milislerin savunmasını kırmayı başaramamışlardır.

Şimdi de tarihimizde böyle önemli bir yere sahip bu iki köyü kısaca tanıyalım:

Servetiye Cami Köyü

Başiskele’nin en geniş araziye ve yoğun nüfusa sahip yerleşkerinden biridir Servetiye Cami Köyü. Köyün Osmanlı Rus Savaşı’ndan sonra, devlet tarafından buraya yerleştirilen Mohti Lazlar tarafından kurulduğu bilinmektedir. Daha sonra Gürcü kökenli vatandaşlar da bu köye yerleşmişlerdir. Köyden ayrılan birkaç Rize kökenli aile, köyün tam karşı tepesine aynı isimle anılan yeni bir yerleşim yeri kurunca köylerin karıştırılmaması için “Servetiye” adıyla ilk kurulan köye içindeki camiye atfen Servetiye Cami, karşı tepeye kurulan köye de Servetiye Karşı adları verilmiş. Beşkayalar Tabiat Parkı vadisine bakan dağ eteğine kurulmuş olan bu köy Servetiye Cami Köyü, bol su kaynakları, temiz havası ve muhteşem manzarası ile dağ yürüyüşçüleri, doğaseverler ve piknikçilerin çok sık ziyaret ettiği yerlerden biridir. Köy sınırları içinde çok sayıda yürüyüş yolu, su kaynakları, dere ve şelale mevcuttur.

Servetiye Karşı Köyü

Servetiye Karşı Köyü, Servetiye Cami Köyü’nden ayrılarak, yerleşkenin karşısındaki tepeye yerleşen Rize kökenli bir aile tarafından kurulmuş. Bu nedenle köy “Servetiye Karşı Köyü” olaral anılır. İzmit’e su verilen ilk kaynak olan Karakaya bu köyün sınırları içindedir. Servetiye Cami Köyü ile bu köyü birbirine bağlayan köprülerden biri Osmanlı döneminde yapılmış taş kemerli köprüdür. Adına her yıl anma törenleri düzenlenen “Servetiye Cephesi” bu köyün sınırları içindedir. İstiklal Savaşı sırasında Servetiye Cami ve Servetiye Karşı köylerindeki insanlar Yunan ve İngiliz ordularına karşı bu cephede omuz omuza vuruşarak işgal ordularının Sakarya Ovası’na inmesine izin vermemiş. Sakarya Meydan Muharebesi’nin kazanılmasına önemli bir katkıda bulunmuşlardır.