Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım…

Dinimizde nafile namazlardan biri olan teravih namazı Ramazan ayının ayırıcı özelliklerinden biridir. Teravih namazı, yatsı namazı kılındıktan sonra fecir doğuncaya kadar (imsak vakti) uzanan bir zaman dilimi içinde kılınabilir. Teravih namazı, yatsı namazına tabidir. Yatsı namazından sonra kılınır. Önce kılınırsa sahih olmaz. Genellikle teravih namazı vitir namazından önce kılınır. Bununla birlikte vitir namazından sonra kılınması da caizdir. Ramazan dışındaki zamanlarda vitir namazı münferit ( ferdi/ tek başına ) olarak kılınır, cemaatle kılınmaz. Ramazan ayında ise cemaatle de kılınabilir.

Bilindiği gibi Peygamber Efendimiz (s.a.v), teravih namazını bir-kaç gece mescitte ashabına kıldırmış daha sonra farz olur endişesi ile cemaatle kılmayıp kendi evinde yalnız eda etmişti. Peygamber Efendimizin teravih namazını evinde nasıl ve kaç rekat kıldığını kesin olarak  bilemiyoruz ama, sahabe-i kiramın teravih namazını gerek cemaat halinde gerekse münferit olarak kılmaya özen gösterdiklerini kaynaklarda görüyoruz.

Dinimizin temel kaynakları olan Kur’an ve sünnet bize onlar tarafından nakledilmiştir. Biz bu gün onların Peygamber Efendimiz’ (s.a.v) den görüp yaşadığı ve bize naklettiği şekliyle namaz kılıyoruz. Zira Allah Resulü onlara “Beni nasıl namaz kılarken görüyorsanız siz de o şekilde kılın” buyurmuş, sahabe de Allah Resulü’nden görüp öğrendiği şekliyle namaz kılmış, daha sonra gelen Müslümanlar da onlardan öğrenmişlerdir. İşte Allah Resulü’nü yakından bilen ve gören sahabe, teravih namazını kılmaya özen göstermiştir. Önceleri sahabe, tek başına veya bir-kaç kişi bir araya gelerek teravih namazlarını kılıyorlardı. Daha sonra Hz. Ömer döneminde mescitte cemaat halinde teravih namazı kılınmıştır. İslam dini her yer ve şartta yaşanabilecek bir enginlik ve esnekliğe sahip olduğundan teravih namazı ferdi, cemaatle, camide veya evlerde kılınabilir.

Teravih namazını iki rekâtta bir selam vererek on selam ile kılmak daha faziletlidir. Çünkü teravih gece namazıdır. Gece kılınan nafile namazların ise “Gece namazı ikişer ikişerdir” hadis-i şerifinde bildirildiği üzere iki rekâtta bir selam verilerek kılınması daha faziletlidir. Bununla birlikte dört rekâtta bir selam verilerek te kılınabilir. Vaktinde kılınamayan teravih namazının kaza edilmez. Teravih namazı orucun sünneti değil, vaktin sünnetidir. Bu itibarla gündüz herhangi bir mazeretten dolayı orucunu tutamayan bir Müslümanın gece teravih namazını kılması yine sünnettir.

Teravih namazının kılınışı:

Teravih namazı 20 rekât olarak kılınır. Hz. Muhammed teravihi cemaate kıldırdıkları zaman 8 rekât kıldırmışlar, Ashap da evlerinde bu namazı 20 rekâta tamamlamışlardır. 20 rekâtın tamamının mescitte kılınmaya başlaması, Hz. Ömer zamanından itibarendir. O günden beri de 20 rekât olarak camilerde kılınmıştır. Teravih kaç selâmla kılınırsa kılınsın, iki rekâtta bir mutlaka oturarak kılınmalıdır. Teravih namazı dörder dörder kılınıyorsa ikindi namazının sünneti gibi kılınır. Yani ilk oturuşta Tarhiyattan sonra salâvatlar da okunur. Bu, sünnet-i müekkede’dir.  Cemaat usansa bile, imam bunları terk edemez. Ayrıca 3. rekâtın başında da Fatiha’dan önce yine Sübhâneke duası okunur. Yatsının farzını tek başına kılan kimse teravihi cemaatle kılabilir. Ancak yatsının farzı cemaatle kılınmadan teravihin cemaatle kılınması caiz olmaz. Teravihi cemaatle kılan, vitri de cemaatle kılacağı gibi, yalnız başına da kılabilir. Namazının her iki veya dört rekâtında teravih namazına niyet etmek gerekmez. Çünkü 20 rekâttan ibaret teravih namazı, bir tek namaz hükmündedir. Bunun için namaza başlarken yapılan niyet yeterlidir.

Korona virüs salgını nedeniyle camilerde cemaatle namaz kılınamadığı için teravih namazını evlerde cemaatle veya tek başına kılmak caizdir. Dolayısıyla hane halkından imamlık yapabilecek birisi varsa cemaatle teravih namazını kılarlar. Müezzinlik yapacak kimse yoksa imam, müezzinlik te yapabilir. Eğer imamlık yapacak biri yoksa her biri ferdi olarak teravih namazını evde kılabilir. Ancak içerisinde bulunduğumuz bu olağanüstü günlerde evlerde, apartman altlarında veya sitelerin sosyal ihtiyaçlar için ayrılan alanlarında gruplar halinde toplanılıp cemaatle teravih namazı kılınması salgın hastalık ile mücadele açısından son derece sakıncalıdır. Daha çok sevap kazanalım diye günah işlemektir. İbadet etmek uğruna can tehlikeye atılmaz. Evlerinde, korona virüsün bulaşma ihtimali olan kişiler de izole edilmelidir. Evde teravih namazı cemaatle kılınıyor ise izole edilmiş kişilerin cemaate iştirak etmemeleri kendilerine telkin edilmeli ve bu kişiler izole edildikleri odada ferdi olarak teravih namazını kılmalıdır. Çünkü hane halkına bulaştırma ve böylece onları tehlikeye atma ihtimali vardır.

Bazı kişilerin, camilerde cemaatle teravih namazının eda edilememesi nedeniyle tutulan oruç ibadetinin de kabul olmadığına dair dedikodu yaptıkları kulağıma geldi. Bu dedikodular kesinlikle doğru değildir. Çünkü oruç ile teravih namazı ibadetleri birbirinden farklıdır. Oruç, gündüz, teravih ise gece ibadetidir. Teravih orucun değil vaktin sünnetidir. Tuttuğunuz oruçların, kıldığınız/kılacağınız namazların, vereceğiniz fitre, zekat ve sadakalarınızın yüce Allah nezdinde makbul olması dileklerimle, evveli rahmet, ortası mağfiret, sonu da arınmaya vesile olacak Ramazan ayınızı tebrik ederim.

Fahri SAĞLIK

Karesi Müftüsü