Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım… Şikayet edeceğine sen de alternatifini oluştur.

4Kas/160

Sivas Sularbaşı Mahallesinde -3

IMG_1324

28 Ekim 2016 Cuma / Kahvaltı sonrası yola çıktığımızda İstanbul gurubu üyeleri ile karşılaştık.. Büyük Otel’e dönüş yolu üzerinde Taşhan, Paşa Camii, Hükümet Konağı, Jandarma Binası ve Cumhuriyetin temelinin atıldığı Sivas Lisesi önünden geçtik.

IMG_1310  Sivas Taşhan girişi

SİVAS TAŞHAN

Sivas Merkez 4 yol mevkiinde, Atatürk Bulvarı ile Dörtyol mevkiinin kesiştiği noktada yer alan Han, iki katlı, tamamen kesme taştan inşa edilmiş, ortası açık avlulu, dikdörtgen planlı, üç girişi bulunan bir handır. Kaynaklarda yapım tarihinin 19. yy'ın ikinci yarısına denk geldiği belirlenmektedir.

Doğu, güney ve kuzey yanlarındaki girişler yuvarlak kemerli ve demir kanatlıdır. Tabanı blok taş döşemeli orta avluda, elips şeklinde taş bir havuz, ortada zıt yönde çift başlı aslanların ağzından su akmaktadır.

Orta avlunun güney ve kuzey yönünde, tek parça silindirik gövdeli altı büyük sütunların oluşturduğu revak bölümünün gerisinde dükkânlar sıralanmıştır. Sütunlar birbirlerine düz olarak bağlanmıştır.

Üst kata güney ve doğu yönündeki girişlerin hemen yanındaki taş basamaklı merdivenler yardımı ile çıkılmaktadır. Üst kat da alt kat gibi altı sütunlu ve revaklı olup sütunlar birbirlerine yuvarlak kemerlerle bağlanmıştır. Revak gerisindeki odalar ve revak üzeri beşik tonoz örtülüdür. Dıştan ise her mekânın üzeri kırma çatılı ve oluklu kiremit kaplıdır.
Alt kat dükkânlar boydan boya camekânlı, kuzeydekiler hem içe hem de dışa dönüktür. Üst kat odaları ise dikdörtgen pencereli demir şebekelidir. Kırma çatıların dış üçgen alınlıklarına elips şeklinde birer pencere yerleştirilmiştir. 

(Denizli, Hikmet, Sivas Tarihi ve Anıtları, Sivas 1998, s. 141.)

http://muhteremlegeziye.blogspot.com.tr/2015/11/sivas-tashan.html

IMG_1311IMG_1316        Paşa Camii

Sivas - Paşa Camii
Çarşı içerisinde Nalbatlarbaşı Caddesi’nde bulunan bu camiyi Süleyman Bey 1421 yılında küçük bir mescit olarak yaptırmıştır. Süleyman Bey’in soyundan gelen ve Sultan I.Abdülhamid’in damadı, Hibetullah Sultan’ın eşi, Sivas Valisi Alâeddin Paşa 1805 yılında bu mescidi yıktırarak daha büyük bir cami yaptırmıştır. Bu nedenle de camiye Paşa Camisi ismi verilmiştir.

Cami yöresel sarı kesme taştan, dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır. XIX.yüzyıl batı etkisindeki Osmanlı camilerinden bir örnek olup, ibadet mekânını dört payenin yuvarlak kemerlerle birbirine bağladığı merkezi bir kubbe örtmektedir. Bu kubbe yüksek bir kasnak üzerinde olup, dört taraftan çeyrek kubbelerle desteklenmiştir. Ayrıca payelerin üzerleri dışarıdan ağırlık kuleleri şeklindedir. Mihrap nişi dikdörtgen bir çıkıntı yaparak caminin yüksekliği boyunca dışarıya taşkındır. Mihrap içten yuvarlak niş şeklinde olup, devrinin kalem işleri ile bezenmiştir.
İbadet mekânı üç sıra halinde pencere dizileri ile aydınlatılmıştır. Bunlardan alt sıra pencereler dikdörtgen söveli, üst sıradakiler ise yuvarlak kemerlidir. Minaresi 1950 yılında tek şerefeli ve taştan yapılmıştır. Daha sonraki yıllarda caminin yanına ikinci bir minare daha eklenmiştir. Minareler taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve ikişer şerefelidir.

http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=49000

IMG_1334Av. Zeki Hacıibrahimoğlu, Ahsen Okyar arkada Sivas Valiliği binası Hükümet Konağı

IMG_1321Av. Zeki Hacıibrahimoğlu, Ahsen Okyar, Yunus Özen Sivas Valiliği önünde

IMG_1324Av. Mustafa Özkurt, Av. Zeki Hacıibrahimoğlu, Ahsen Okyar, Mimar Süleyman Uluocak

IMG_1329  Sivas Valiliği önünde

Hükümet Konağı

Tarihi Hükümet Konağı, Sivas Valisi Halil Rıfat Paşa tarafından 1884 yılında 50 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğindeki kesme taşlardan iki katlı olarak yapıldı. Güzel bir taş işçiliğiyle yapılan binanın ön ve arka girişleri, ikişer sütunlu destekli büyük kapılardan oluşuyor.

Vali Muammer Bey zamanında 1913-1917 yılları arasında ahşap olan binaya, 3. kat ilave edildi. 1978 yılında üçüncü kat tamamen yandı, birinci ve ikinci katın sadece dış duvarları kaldı. Geniş çaplı bir onarımdan geçen bina, 1982 yılında eski görünümüne yeniden kavuşturularak, Hükümet Konağı olarak hizmete açıldı.

http://www.sivas.gov.tr/hukumet-konagi

IMG_1331

Jandarma Binası

Sivas İl Merkezi, Hükümet Meydanı’nda İl Jandarma Dairesi Binası olarak işlevini sürdürmektedir.

Batı ve kuzey yönünde uzanan yapılının planı L biçimindedir. Her iki kolun birleştiği köşe, yapının ağırlık noktasını teşkil etmektedir. Bu köşede yapı üç katlı bir biçimde düzenlenmiş kademeli olarak; üçüncü  katta tek mekan, ikinci katta bu tek mekanın yanlarında ikişer mekan eklenmiş; zemin katta ise kollar tek katlı ve çok mekanlı olarak uzanmıştır. Yapı köşeden kademeli olarak yükselmektedir.

Yapı, kolların kesiştiği köşede sekizgen olarak düzenlenmiş, üç kattaki mekânlar da bu plan düzeninde tertip edilmiştir. Sekizgenin güney yönünde asıl girişi bulunmaktadır. Arazinin meyili nedeni ile yapıya bu yüzden taş merdivenlerle çıkılmakta iken daha sonra bu giriş kapatılmıştır. Bugün binaya köşenin iç tarafındaki kapıdan girilmektedir. Sekizgen planlı köşe kulesi denilebilecek yapının ikinci kat güney penceresi altında, silmelerle çerçevelenmiş alınlık içinde yapım kitabesi bulunmaktadır.

Kitabeye göre 1326 H (1908) yılında Vali Reşit Akif Paşa zamanında jandarma dairesi olarak inşa edilmiştir. Kitabe üç satır olup birinci satırı kazınarak silinmiştir.

Yapının tamamı kesme taştan inşa edilmiş olup ahşap çatılı ve üzeri saçla kaplıdır. İçeriden ise köşe kulesini meydana getiren hacimlerin tavan ve tabanı ahşaptır. İkinci kattaki odanın tavanı önemli almasa da süslüdür.

Yapıyı aydınlatan pencereler; dar ve uzun, basık kemerli, demir parmaklıklıdır. Batı ve kuzey kolu üzerinde sıralanan odalar arasında, bugün kapatılmış olan kapı yerleri görülmektedir. Kolların kesiştiği köşede, sekizgen planlı kulenin güney ve doğu yönünde, sekiz dilimli kemere sahip birer açıklık bulunmaktadır. Bu açıklıkların sekizgen planlı mekanı daha çok aydınlatmak ve cephelerde hareketi sağlamak amacı ile yapıldığı düşünülebilir. Bu açıklıklara birer pencere yerleştirilmektedir. Yapının iç cephesi ise sonradan sıvanmış yuvarlak ve basık kemerli kapı ve pencerelerin taş söveleri sıvanmamıştır.

http://www.sivaskulturenvanteri.com/jandarma-binasi/#more-997

IMG_1336  Sivas Lisesi

Sivas Lisesi 1887’de eğitim ve öğretime açılmış olup, Sivas Lisesi binası ise eski valilerden Sırrı Paşa tarafından temeli atılmış fakat Sırrı Paşa’nın Sivas’tan ayrılması nedeniyle yapımına bir süre ara verilmiş, daha sonra Sivas’a gelen Vali Memduh Paşa, Sırrı Paşa’nın attığı temelin yerini beğenmeyerek bugünkü yerin temelini attırmıştır

O tarihlerde böyle bir okul binasına büyük ihtiyaç olduğunu sezen Paşa okulun yapılmasına büyük bir çaba harcamış bu nedenle okulun yapımı artırma ve eksiltme ile bir müteahhitte verilmiştir. Bu konuda komisyon kurulmuş ve bu komisyonun başkanlığına Albay Cemal Bey getirilmiştir. Komisyon üyeleri ise Milli Eğitim Müdürü Atıf Bey, belediye başkanı Nuri Bey, idare meclis üyelerinden Nasuhi Zade Burhaneddin, genel idare meclis üyelerinden baş mühendis Şahin Agopyan’dır.

Okulun planlarını baş mühendis çizmiş fakat Sivas’ta bu planı gerçekleştirecek inşaat ustası bulunamadığından, Albay Cemalettin Bey’in delaletiyle Giresun’dan getirilen usta ayda yedi altınla çalışmaya başlamış, okulun temeline bin para ile Abdi Kalfa tarafından Memduh Paşa’nın adı yazılı kaya temeli konmuş, binanın yapımı dört yıl kadar sürmüş, 19 Haziran 1894 tarihinde ve o zamanın parası ile 8140 altına okul mal olmuştur.

Bina 1894’de ders yılı başında öğretime açılmıştır. Açılış töreni Vali Halil Bey tarafından yapılmıştır. Okulun ilk müdürü Bulgaristan göçmenlerinden Hulisi Bey’dir. Daha sonra müdür yardımcılığına Zara kaymakamlığında bulunmuş Sivas Milli Eğitim Müdürlüğünde hizmet gören Tevfik Bey tayin edilmiştir. Bina 31 Mart 1918’de tamir görmüştür. Bu tarih Hacı Hasan Hilmi Paşa’nın zamanına rastlamaktadır. Bu tamirde büyük paralar harcanmıştır. Bugün İstasyon Caddesine bakan okul kapısı, 1930 Eylül’ünde yapılmış olup asıl bina giriş kapısı taşlı sokağa bakmakta olup 4 Eylül 1919 Sivas Kongresine yapılış yıldönümlerinde ziyaretçilere açık bulundurulmaktadır.

Bina iki katlı olup derslikleri alt katta ve mescidi de içindeydi. İki Müdür odası, idare odası ve konferans salonu üst katta bulunmaktaydı. Okul ilk önce idadi sonra sultani daha sonra da Atatürk’ün direktifi üzerine Sivas Lisesi adını almıştır. Okulun alt katındaki iki büyük odadan soldaki okulun camisiydi ve duvarlarında kufi yazı bulunmaktaydı. Sivas Kongresi zamanında on iki sınıflı olan okul 1924-1925 ders yılında Sivas Lisesi adı altında lise oldu.

Okul binasının bu tarihi geçmişi ile birlikte, en önemli tarihi değeri de 4 Eylül 1919 Sivas Kongresi’nin bu binada yapılmış olmasıdır. Okulun içinde Kongrenin yapıldığı salon ve Atatürk’ün yatak odası eski şekliyle bugün muhafaza edilmektedir. Hatta Atatürk eşi Latife Hanım’la Sivas’a geldiklerinde aynı binada kalmışlar ve ağırlanmışlardır.

Sivas Kongresi’nin temsil heyetinin seçilip Ankara’ya gitmesinden sonra okul küçük zabit okulu oldu. Bu okulun adı bugün Ast Subay okuludur. Bu okulun daha sonra Tokat’a nakli dolayısıyla sanat okulu binaya geçmek istemiş fakat öğrencilerin ve yöneticilerin çabalarıyla bina yine eski sahiplerine iade edilmiştir. Kongre zamanında okulun yedi sınıfı, Paşabostan’da Burhaneddin Efendi’nin konağında, ilk beş sınıfı ise taşlı sokakta Abidin Bey’in konağının karşısındaki eve taşınmıştır.

Sivas Lisesi binasının 1950’de müze olması kararlaştırılmış ve Sivas’a bir okulun yapılması düşünülmüştür. Ancak 1950 seçimlerinden sonra bu düşünce geri olana bırakılmıştır.

Okul 1970-1971 öğretim yılına kadar Sivas Lisesi ve Kongre müzesi olarak hizmet veren tarihi bina taşlı sokakta yeni Sivas Lisesi binasını yapılmasıyla birlikte terkedilmiş olup eğitim öğretim yeni binada sürdürülmektedir.

http://sivaslisesi.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/58/01/966462/icerikler/icerikler/sivas-lisesi-tarihcesi_388096.html

Bu yazıyı beğendiniz mi?

RSS Kaynağımıza abone olun!

Yorumlar (0) Geri izlemeler (0)

Yorum yapılmadı.


Leave a comment

Geri izleme yok.