Mükellefiyet tesis ettirilmeden önce alınan aracın giderleri serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

28Mar/120

Mükellefiyet tesis ettirilmeden önce alınan aracın giderleri serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

Altuğ Özöğüt
SMMM /Tax Manager
altugozogut@hsyaudit.com

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun "Mesleki Giderler" başlıklı 68’inci maddesinde, serbest meslek kazancının tespitinde hangi giderlerin hâsılattan indirilebileceği belirtilmiş, mezkur maddenin (4) numaralı bendinde de mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların (amortismana tâbi iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde aynı Kanun’un 328’inci maddesine göre hesaplanacak zararlar dahil) serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan indirileceği hükme bağlanmıştır.

Ayrıca konuyla ilgili olarak, 221 seri numaralı Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nde de açıklamalara yer verilmiş olup, "Binek Otomobillerinin Amortismanları ve Giderleri" başlıklı 4.2. bölümünde,

"34. Gelir Vergisi Kanununun 68 inci maddesinin 10 numaralı bendinde yapılan değişiklik ile 1.1.1999 tarihinden itibaren serbest meslek erbabı, envantere dahil olan binek otomobillerinin giderlerini ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlarını gider olarak hasılattan indirebileceklerdir. Bu nevi giderlerin hasılattan indirilebilmesi için söz konusu binek otomobillerin envantere dahil edilmesi şarttır.

35. Öteden beri faaliyette bulunan serbest meslek erbabı, işlerinde kullandıkları halde envanterlerine dahil etmedikleri binek otomobillerini maliyet bedeli ile envanterlerine dahil edebileceklerdir. Maliyet bedelinin tespit edilememesi veya bilinmemesi halinde binek otomobilleri, mükellefler tarafından alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedeli ile envantere dahil edilecektir.

36. Bu şekilde envantere dahil edilecek binek otomobillerin maliyet bedeli veya alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedelinden, otomobilin iktisap tarihinden envantere alınma tarihine kadar ayrılması gereken amortisman tutarlarının indirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla amortisman süresinin başlangıcı binek otomobilinin iktisap edildiği tarih olacaktır. Amortisman süresi dolmamış ise kalan süre için amortisman ayrılabilecektir." şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.

Bu itibarla, serbest meslek faliyetinde kullanmak üzere satın alınan ,envantere dahil edilen ve işte kullanılan araçlara ilişkin ayrılan amortismanlar ile tamir, bakım, onarım, yakıt ve sigorta giderlerinin serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılabileceği tabiidir.

KDV Kanununun;
1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sına, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

29/1-a maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV'den, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV yi indirebilecekleri,

30/b maddesinde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV'nin, hesaplanan KDV'den indirilemeyeceği,
hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; mükellefiyetn tesis edilmesinden evvel iktisap edilen araçların, maliyet bedeli ile, maliyet bedeli bilinmiyorsa aracın alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedeli ilee envantere dâhil edilmesi mümkündür. Ancak, bu bedelden, otomobilin iktisap tarihinden envantere alınma tarihine kadar ayrılması gereken amortismanların düşülmesi gerekmektedir. Bu işlemden sonra, Maliye Bakanlığınca belirlenen faydalı ömre (5 yıl) göre amortisman süresi sona ermemişse kalan süre için amortisman ayrılacaktır.

Ayrıca, faaliyet konusunun kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olmadığı olmaması halinde , işletmenin envanterine kayıtlı binek otomobilin alış vesikasında gösterilen KDV nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, söz konusu binek otomobiline ait benzin, bakım, onarım gibi giderler nedeniyle yüklendiğiniz KDV'nin, serbest meslek faaliyetinize ilişkin kısmının indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Nitekim Konuya ilişkin olarak Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından 28.12.2011 tarihinde verilen B.07.1.GİB.4.20.15.01-40-MUK-2010-30-489 sayılı özelgede yukarıda yer alan görüş iletilmiştir.

src="http://www.muhasebevergi.com/ContentFiles/files/car.jpg">