Türkiye’nin Einstein’ı olarak adlandırılan Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu hayatını kaybetti

20Nis/150

Türkiye’nin Einstein’ı olarak adlandırılan Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu hayatını kaybetti

19 Nisan 2015 Pazar / Türkiye'nin Einstein'ı olarak adlandırılan Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu, geçtiğimiz günlerde ABD'de kaldırıldığı hastanede yoğun bakıma alınmıştı.

Facebook'taki Oktay Sinanoğlu sayfasından yapılan açıklamada "Sayın hocamız değerli bilim adamı, ülkemizin gururu onuru, Türkçe savaşçısı, ülkesine milletine aşık Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu gece saat. 03:00 sıralarında vefat etmiştir" denildi.

20-21 Kasım 1999 tarihlerinde gerçekleşen Aydınlar Ocağı Dernekleri 18. Büyük Şurası’na Bursa AO Başkanı Prof. Dr. Ali BAHADIR evsahipliği yaptı. ULUDAĞ Kirazlı Otel’de aralıksız 7 saat 27 dakika süren iştişare toplantısının Şura Başkanlığı tarafıma tevdi edildi ve Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu hocamız da görüş ve değerlendirmelerini sunmuştu. Hocamızla Şura ve sonrasında da başka toplantılarda karşılaştık ve sohbet etme bahtiyarlığına eriştim.

Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu hocama Allah’tan rahmet, ailesine, dostlarına ve Türk Milletine sabır diliyorum.

OKTAY SİNANOĞLU KİMDİR?

Oktay Sinanoğlu babasının Türkiye Başkonsolosluğunda görev yapmakta olduğu Bari'de 2 Ağustos 1934 tarihinde doğdu. Oktay Sinanoğlu ve ailesi 1939 yılında İtalya'da II. Dünya Savaşı'nın başlamasının ardından ailesiyle Türkiye'ye döndü.

Oktay Sinanoğlu, sonradan TED Koleji olan Ankara Yenişehir Lisesi'ne burslu öğrenci olarak girdi ve 1953 yılında bu okulu birincilikle bitirdi. Okulun bursuyla Kimya Mühendisliği okumak üzere ABD'ye gitti. 1956'da ABD Kaliforniya Üniversitesi Berkeley Kimya Mühendisliği'ni birincilikle bitirdi.

1957'de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nü sekiz ayda bitirerek yüksek kimya mühendisi oldu. "Alfred Sloan" ödülünü aldı. 1959'da Kaliforniya Üniversitesi Berkeley'de kuramsal kimya doktorasını tamamladı. 1960'ta Yale Üniversitesi'nde öğretim üyesi (asistan profesör) oldu.

1960-1961 yıllarında atom ve moleküllerin çok-elektronlu kuramı ile "Doçent" oldu. 1963'te 50 yıldır çözülemeyen bir matematik kuramını bilim dünyasına kazandırarak 28 yaşında "tam profesör" unvanını aldı. 20. yüzyılda Yale Üniversitesi'nde bu sanı kazanan en genç öğretim üyesidir.

1962 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi mütevelli heyeti yalnız Oktay Sinanoğlu'na mahsus olmak üzere kendisine Danışman Profesör ünvanını verdi. Yale Üniversitesi'nde ikinci bir kürsüye daha profesör olarak atandı. 1973'de Almanya'nın en yüksek "Aleksander von Humboldt Bilim Ödülü"nü ilk kazanan kişi oldu. 1975'de Japonya'nın "Uluslararası Seçkin Bilimci Ödülü"nü kazandı; yine 1975 yılında özel kanunla Oktay Sinanoğlu'na ilk ve tek Türkiye Cumhuriyeti Profesörü ünvanı verildi. 1976'da Japonya'ya Türkiye Cumhuriyeti Özel Elçisi olarak gönderildi. Kendisi Türk-Japon kültür, bilim ve eğitim ilişkilerinin temellerini atmıştır. Amerikan Bilim ve Sanat Akademisinin ilk ve tek Türk üyesidir. Meksika hükümeti tarafından yüksek Bilim Ödülü "Elena Moshinsky" ile ödüllendirildi.

Dünyada yeni kurulmaya başlayan moleküler biyoloji dalının ilk profesörlerinden biri oldu. DNA sarmalının çözelti içinde o biçimde nasıl durduğuna açıklama getirdi. Dünyanın pek çok yerinde buluşları ve kuramları ile ilgili konferanslar verdi.

1993'te Yale Üniversitesi'ndeki profesörlük görevlerinden erken sayılabilecek bir yaşta emekliye ayrıldı. Aynı yıl Türkiye'ye dönerek Yıldız Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü'nde profesörlüğe atandı. 2002 yılında bu görevden de emekliye ayrıldı.

Türkiye'de bulunduğu dönemde çalışmalarını daha çok Türk ulusal kimliği ve Türk diliyle ilgili milliyetçi görüşlerini yaymaya adadı. Eğitim dilinin resmi dil olması gerektiğini ve yabancı dilin takviyeli olarak öğretilmesinin gerektiğini savunmaktadır. Matematiksel yapısından dolayı Türkçe'nin en iyi bilim dili olduğunu söylemektedir.

Yaşamı boyunca Kuantum mekaniği'ne birçok katkıda bulunmuş bir bilim adamıdır. P.A.M. Dirac'in de üzerinde uğraştığı ancak çözümleyemediği bir problemi, "Kuantum mekaniği"nde, Hilbert uzayının topolojisi ve içerdiği yüksek simetrileri çözdü. Böylece Kimya bilimini bu topolojik inceleme ile sağlam bir temele oturttu.

19 Nisan 2015 tarihinde Florida, ABD’de de hayatını kaybetti.

Ünlü sanatçı Esin Afşar'ın ağabeyidir.

Tüm akademik çalışmaları içinde en önemli 5 kuramı şöyledir:

Many Electron Theory of Atoms and Molecules (1961) – Atom ve moleküllerin çok elektronlu kuramı

Solvophobic Theory (1964) – Çözgeniter kuramı

Network Theory (1974) – Kimyasal tepkime mekanizmaları kuramı

Microthermodynamics (1981) – Mikrotermodinamik

Valency Interaction Formula Theory (1983) – Değerlik kabuğu etkileşim kuramı.

Kitapları

Göçmen Hamamı

2050'ye 5 Kala Dünyanın 105 Yıllık Tarihi

İlerisi için (ISBN 9944090611,

Türkçe Giderse Türkiye Gider

Bye Bye Türkçe / Bir Nev-York Rüyası

Büyük Uyanış

Hedef Türkiye

Ne Yapmalı / Yeniden Diriliş ve Kurtuluş İçin

Yeni Bilim Ufukları I

Yeni Bilim Ufuklari 2 Yeni bir matematik kuramı ve onunla bazı fizik kimya ilkelerinin bulunması

Yeni Bilim Ufukları 3 Hayatın Örgüsü Elli Yıllık Biyolojinin Temellerini Sarsan Sorular

Açıklamalı Fizik, Kimya, Matematik Ana Terimleri Sözlüğü

Akademik kitapları

Modern Quantum Chemistry : Istanbul Lectures (Academic Press,1965)

Sigma Molecular Orbital Theory (Yale Press,1970)

Three Approaches to Electron Correlation in Atoms and Molecules (with K.Brueckner,Yale Press,1971)

New Directions in Atomic Physics (with E.Condon,Yale Press,1971)

Aldığı ödüller
Alfred Sloan Ödülü (1962)
Tübitak Bilim Ödülü (1966)
Alexander von Humboldt Bilim Ödülü (1973)
Japonya'nın Uluslararası Seçkin Bilimci Ödülü (1975)
Sedat Simavi Ödülü (1977)
Bilgi Çağı Ödülü (1992)
İLESAM Üstün Hizmet Ödülü (1995)
Uğur Mumcu Bilim Ödülü (2002)

İlgili kitaplar

Oktay Sinanoğlu, Türk Aynştaynı (hazırlayan: Emine Çaykara) (ISBN 975-297-765-0)

Oktay Sinanoğlu, Bir Türk Dehası (yazan: Ahmet Hakan) (ISBN 9758618342)

Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu kürsüde.. 20 Kasım 1999 Kirazlı Otel, Kirazlıyayla – Uludağ / Bursa

Şura Başkanlık Divanı Av. Zeki Hacıibrahimoğl(Başkan Vekili) Ahsen Okyar(Başkan), Ahmet Selimoğlu(Raportör) Aydınlar Ocağı Dernekleri 18. Büyük Şurası Kirazlı Otel - ULUDAĞ / BURSA 20-21 Kasım 1999