Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım…

Her işveren işyeri için risk değerlendirmesi yaptırmak zorunda – Prof. Dr. Cem KILIÇ

Her işveren işyeri için risk değerlendirmesi yaptırmak zorunda – Prof. Dr. Cem KILIÇ

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası'nın 10'uncu maddesine göre, işverenler işyerleri için "risk değerlendirmesi" yapmak zorunluluğunda. Yasada risk değerlendirmesi yapmak için gerekli koşullar sayılmakta.

Risk değerlendirmesinde, işyerinde istihdam edilen genç, yaşlı ve kadınlar en hassas unsurlar olarak tanımlandı

İşyerlerinde istihdam edilen genç, yaşlı ve kadınlar açısından riskli durumların tespiti ve önlemler alınması risk değerlendirmesindeki en hassas unsurlar. Ayrıca, işyerlerinde kullanılmakta olan malzeme ve ekipmanların da en uygun şartlarla kullanımı ve yerleştirilmesi de risk değerlendirme de yer alacak önemli konular.

Risk değerlendirmesi yasada; "işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalar" olarak tanımlandı.

Risk değerlendirmesi Yönetmeliği tamamlandı, tarafların görüşü soruluyor
Şu anda İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü'nün web sayfasında yer alan ancak henüz yayınlanmamış yönetmeliğe göre; risk değerlendirmesi çalışmalarında kişi veya kişilerin görevlendirilmiş olması ya da risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmamakta.

Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilecek. Bu amaçla işyerlerinde, işverenin kendisi veya işveren vekilinin yer alacağı, işyerinde bulunan iş güvenliği uzmanı ve hekiminin de bulunacağı, işyerindeki çalışan temsilcileri, destek elemanları ile işyerinde ortaya çıkabilecek riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlardan kurulu bir ekip oluşturulacak.

Küçük ölçekli işyerlerinde risk değerlendirmesini işverenin kendisi yapabilir
Diğer yandan, 10`dan az çalışanı olup az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, risk
değerlendirmesini işveren kendisi de yapabilecek.

Risk değerlendirmesi; çıkarılan ve yürürlüğe girmesi beklenen yönetmeliğe göre, tüm işyerlerinde kuruluş aşamasından başlamak üzere tehlikeleri tanımlama, riskleri analiz etme, riskleri kontrol altına alma, dokümantasyon ve yapılan çalışmaları yenileme aşamaları izlenerek gerçekleştirilecek.

İşyerlerinde yapılacak risk değerlendirmesinin aşamaları:
Risk değerlendirmesinde ilk aşama belge ve kayıt tutmaya ilişkin olacak. Buna göre, çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerindeki mevcut belgelere ilişkin bilgiler risk değerlendirme ekibi tarafından toplanacak.

İkinci aşamada, toplanan bu belgeler ışığında, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na göre yürürlüğe konulan mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynakları ile bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenecek ve kayda alınacak.

Üçüncü aşamada, tespit edilmiş olan tehlike veya tehlike kaynaklarının her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi ihtimalde oluşacağı ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenecek. Bu tespit yapılırken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de işveren tarafından göz önünde bulundurulacak.

Risk değerlendirmesi yine yönetmeliğe göre aşağıda belirtilen hususlar çerçevesinde, şu şekilde yazılı hale gelecek;

a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı,
b) Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri ve varsa iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminin unvan ve Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri,
c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi,
ç) Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin adı,
d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler,
e) Tespit edilen riskler,
f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler,
g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları,
h) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi.

Bu şekilde yazılı hale gelen risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; bu değerlendirmeyi gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanacak.

Risk değerlendirmesinin yenilenmesi
Yönetmelik, bir işyerinde yapılmış olan risk değerlendirmesinin ne kadar süreyle tekrar yapılacağını da belirledi. Buna göre; yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç üç, beş ve yedi yılda bir yenilenecek.

Alt işverenler de risk değerlendirmesi yapacak
Bir işyerinde birden fazla işveren bulunması durumunda yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi yapma zorunluluğu bulunmakta.

Ayrıca, bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren bulunması halinde; her alt işveren ayrı bir risk değerlendirmesi çalışması yapacak ve belge olarak işverene verecek. Alt işverenler işyerinde bu belgeyi hazırlarken asıl işverenden de işyerine ilişkin bilgi ve belgeleri alabilecek. Ancak asıl işverenin de alt işverenleri yapılan risk değerlendirmesi konusunda denetleme ve inceleme hakkı bulunmakta.

Görüldüğü gibi yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ile gelen en önemli yeniliklerden birisi de "risk değerlendirmesi". İşverenler açısından ilk bakışta bir külfet ve maliyet unsuru olarak algılansa da, işyerlerindeki risklerin minimuma indirilmesi bağlamında bu değerlendirmelerin büyük önem taşıdığı açık.

Risk değerlendirmesi yapmamanın önemli idari para cezaları da bulunmakta. Bu nedenle işverenlerimizin bir an önce bu belgelerin hazırlanması için girişimde bulunmalarında fayda var.
Kaynak:Dünya Gazetesi,18.10.2012

http://www.dunya.com/her-isveren-isyeri-icin-risk-degerlendirmesi-yaptirmak-zorunda-149911yy.htm