Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım…

Yıllık izin kullanımında ince noktalar

Yıllık izin kullanımında ince noktalar

Çalışanlar yıllık izinlerini genellikle yaz döneminde kullanıyorlar.. Okulların tatile girmesi ve son olarak üniversiteye giriş sınavlarının da tamamlanmasıyla tatil planları da hız kazandı.. 
Biz de İş Kanunu'na tabi çalışanların izin kullanımına ilişkin ince noktaları hatırlatalım istedik..

İZNE HAK KAZANMA

Yıllık ücretli izne hak kazanabilmek için işe başlandığı günden itibaren, deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışmış olmak gerekiyor. Bir yıllık sürenin hesabında işçinin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştığı süreler birleştirilerek göz önüne alınıyor.

YILLIK İZİN SÜRELERİ

Yıllık ücretli izin süresi, çalışılan işyerindeki hizmet süresine göre belirleniyor. Hizmet süresi;
l Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlar için ondört iş gününden, 
l Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlar için yirmi iş gününden, 
l Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlar için yirmialtı iş gününden, az olamıyor. 
Bu süreler asgari izin süreleri olup, toplu iş sözleşmeleri veya bireysel hizmet sözleşmeleri ile artırılması mümkün. Ayrıca, 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 iş gününden az olamıyor. 
İzin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmıyor. Bu günlerin, yukarda belirtilen izin sürelerine eklenmesi gerekiyor.

BEŞİNCİ YILIN İZNİ

Uygulamada en çok tereddüt edilen konu, beşinci yılın iznin kaç gün olduğu. İzne bir yıllık çalışma süresi tamamlandıktan sonra hak kazanılıyor ve izleyen yılda kullanılıyor.
Yasa hükmüne göre, hizmet süresi bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlar için izin süresi ondört iş günü. Yani beşinci çalışma yılının izin süresi ondört gün. Buna göre altıncı çalışma yılından itibaren kullanılacak olan beşinci yılın izin süresi de ondört gün oluyor. 
Yedinci çalışma yılından itibaren kullanılacak olan altıncı çalışma yılının izninden başlamak üzere izin süresi yirmi iş gününe çıkıyor.    

İZİN HESABINDA CUMARTESİ GÜNLERİ

Tereddüt yaşanan diğer bir konu ise özellikle cumartesi günleri çalışılmayan işyerlerinde çalışanların, izin süreleri içinde kalan cumartesi günlerinin izin süresinden sayılıp sayılmayacağına ilişkin.
Yasaya göre hafta tatili, yedi günlük zaman dilimi içinde bir gün olup, çalışılmayan cumartesi günü aslında akdi tatildir. Bu nedenle de cumartesi günlerinin yıllık izin süresine dahil edilmesi, başka bir deyişle izin süresine hafta tatili olarak ilave edilmemesi gerekiyor.   

İZİN SÜRESİ BÖLÜNEMİYOR

Yasa hükmüne göre yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemiyor. Yıllık ücretli iznin, izin süreleri içinde kesintisiz bir şekilde verilmesi gerekiyor. Ancak tarafların rızasıyla, bir bölümü on günden az olmamak üzere en çok üçe bölünebiliyor. 
İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemiyor.

İSTEYENE YOL İZNİ

İşçi yıllık ücretli iznini işyerinin bulunduğu yerden başka yerde geçirecekse, talep etmesi ve bu hususu belgelemesi koşuluyla, gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere, işveren işçiye toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorunda.

İZİN ÜCRETİ NE ZAMAN ÖDENİR?

Yıllık ücretli iznini kullanan işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretinin, işçi izne başlamadan önce peşin olarak ödemesi ya da avans olarak verilmesi gerekiyor.
Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin de ayrıca ödenmesi gerekiyor. 

SİGORTA PRİMLERİ

Uygulamada duraksamaya neden olan konulardan biri de izin ücreti üzerinden iş kazaları ve meslek hastalıkları primi ödenip ödenmeyeceğine ilişkin. Nedeni de İş Kanunu'nun 61. maddesinde yer alan, yıllık ücretli izin süresi için ödenecek ücretler üzerinden iş kazaları ve meslek hastalıkları hariç, diğer sigorta primlerinin ödenmesine devam edileceğine ilişkin hüküm. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 80. maddesinde hangi ödemelerin sigorta primine tabi tutulmayacağı sayılmış ve diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnaların dikkate alınmayacağı hükme bağlanmış. Buna göre, iş kazaları ve meslek hastalıkları priminin de ödenmesi gerekiyor.

AKLINIZDA BULUNSUN

İzinde çalışma yasağı

YILLIK ücretli izin kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı başka bir işte çalıştığı tespit edilirse, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.

Mükellef Bilgileri Bildirimi vermek zorunda olanlar

2012 yılında açılan firmalar için de mükellef bildirimi verecek miyiz? F. Demiröz
413 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu'nun Genel Tebliği'nin 3. bölümünde, bildirim verme süresinin başladığı gün olan 1 Nisan 2012 tarihi itibarıyla faal olan (tasfiye işlemi devam edenler dahil) tüm kurumlar vergisi ve kazancı basit usulde tespit edilenler hariç olmak üzere ticari kazanç, zirai kazanç ve serbest meslek kazancı elde eden Gelir Vergisi mükelleflerinin, Mükellef Bilgileri Bildirimi vermek zorunda oldukları belirtilmiş.  
Buna göre, 2012 yılında işe başlayan mükelleflerin de Mükellef Bilgileri Bildirimi vermeleri gerekiyor.

GÜNÜN SÖZÜ

'Gerçekten yaşamaya başlamak için emekliliği beklerseniz, çok beklemeniz gerekebilir.'   Jackson Brown

Kaynak:Akşam Gazetesi/Metin Taş - Sezgin Özcan