AH BİR ATAŞ VER CIGARAMI YAKAYIM – Adem ARI
AH BİR ATAŞ VER CIGARAMI YAKAYIM – Adem ARI
Çoğu yakanı bilinmeyen ancak nice gönülleri yakan türküler,
Bazen bir ağıttır; ana gönlünde,
Kimi bir hasrettir; yar mendilinde,
Bazen bir yiğitliktir asker dilinde.
“”Ah bir ataş ver cigaramı yakam” bir asker türküsü. Aydın türküsü olarak bilinir. Hangi savaşın hangi cephesinde kim tarafından yakılmış bilinmez.
Bugün 4 Nisan Dumlupınar Denizaltımızın batış yıldönümü.
Dumlupınar Denizaltımız üç günlük “Mavi Deniz” tatbikatından sonra Gölcük Donanma Komutanlığı’ndaki üssüne dönerken 1953’de 3 Nisanı 4 Nisana bağlayan gece İsveç gemisine çarpar. Saniyeler içinde batan geminin güvertesindeki 8 kişinin 2’si İsveç gemisinin pervanelerine çarparak 1’i boğularak şehit olur. Ancak 5 kişi İsveç gemisi tarafından kurtarılabilir. Gemi içindeki 22 kişi bir torpidoya sığınır. Geri kalan 56 kişi batma sırasında gemi içinde şehit olur. Sığındıkları torpido su almadığı gibi hava da almaz. Su yüzüne gönderebildikleri bir şamandıraya bağlı telefonla iletişim sağlanabilir. Kendilerine; türkü söylememeleri, hatta gerekmedikçe konuşmamaları ve sigara içmemeleri kaydıyla havanın 2 gün yetebileceği söylenir.
Bütün ülke seferber olur. İsveç gemisi bile bu kurtarma seferberliğine katılır. Dalgıçlar dalar yüz metre derinliğindeki gemiye ulaşmak ister. Ne mümkün mevsim bahar, Boğaz hırçın, dip dalgaları inişe izin vermez. 80 metre inebilen dalgıcımız Yılmaz SÜSEN vurgun yemenin eşiğinden döner. 72 saat süren kurtarma çalışmaları sonunda aşağıya son bir telefonla ulaşılır; “Konuşabilirsiniz, türkü söyleyebilirsiniz hatta cigara bile içebilirsiniz” denir. Yukarıdan kurtarılma ümitlerinin kalmadığı söylenmiş midir? Yoksa “Sizi kurtarmaya çok az kaldı” mı denmiştir, bilinmez.
Şamandırada bulunan telefon hattının öbür ucundan, tüm Türkiye, denizaltıdan gelen “Ah Bir Ataş Ver” türküsünü dinler. Türkü o anda yakılmamıştır. Eski bir Ege türküsüdür ancak Dumlupınar denizaltısında son anlarını yaşayanların nefesi olmuştur.
“Ah, bir ateş ver, cıgaramı yakayım
Sen sallan gel, ben boyuna bakayım
Uzun olur gemilerin direği
Çatal olur efelerin yüreği
Ah vur ataşı gavur sinem kor yansın
Arkadaşlar uykulardan uyansın..”
1944 yapımı Amerikan denizaltısı 1950’de ABD-Türkiye arasındaki Ortak Savunma Destek Yasası kapsamında Türk Deniz Kuvvetlerine devredilir ve “TCG Dumlupınar” adını alır. Gemi mürettebatı şehitlerimiz;
Subaylar:
- Komodor Kurmay Albay Hakkı Burak
- Makine Kıdemli Yüzbaşı Naşit Öngören
- Makine Yüzbaşı Affan Kayalı
- Güverte Üsteğmen İsmail Türe
- Makine Üsteğmen Fikret Coşkun
- Güverte Teğmen Bülent Orkunt
- Güverte Teğmen Macit Şengün
- Makine Asteğmen Ahmet Er
Astsubay Kıdemli Başçavuşlar:
- Kd. Bçvş. Ali Tayfun
- Kd. Bçvş. Emin Akan
- Kd. Bçvş. Mehmet Denizmen
- Kd. Bçvş. Ömer Öney
- Kd. Bçvş. Sait Yıldırım
- Kd. Bçvş. Şevki Özsekban
- Kd. Bçvş. Hasan Tahsin Cebeci
- Kd. Bçvş. Mehmet Fidan
Astsubay Başçavuşlar:
- Bçvş. Cemal Kaya
- Bçvş. Cemaleddin Denizkıran
- Bçvş. Hüseyin Uçan
- Bçvş. Kemal Acun
- Bçvş. Naci Özaydın
- Bçvş. Salahaddin Çetindemir
- Bçvş. Zeki Gider
- Bçvş. Sabri Gudeberk
- Bçvş. Ulvi Erhazar
- Bçvş. Fevzi Gürsan
Astsubay Çavuşlar:
- Çvş. Bahri Sertesen
- Çvş. Hamd Reis
- Çvş. İbrahim Altıntop
- Çvş. İhsan Aral
- Çvş. İhsan Coşkun
- Çvş. İhsan İçdemir
- Çvş. Mehmet Ali Yılmaz
- Çvş. Mustafa Doğan
- Çvş. Necdet Yaman
- Çvş. Samim Nebioğlu
- Çvş. Selami Özben
- Çvş. Şaban Mutlu
- Çvş. Tuğrul Çabuk
- Çvş. Zeki Açıkdağ
Mükellef Çavuşlar:
- Çvş. Ramazan Yurdakul (Rizeli)
- Çvş. Veysel Saygılı (Karasulu)
Mükellef Onbaşılar:
- Emin Süzen (Bodrumlu)
- Mehmet Kızılışık (Bodrumlu)
- Murat Yıldırım (Trabzonlu)
- Niyazi Giritli (Milaslı)
- İbrahim İşlemeci (İstanbullu)
- Züğfer Ceylan (İstanbullu)
Erler:
- Ahmet Günal (Lapsekili)
- Ahmet Özkaya (İnebolulu)
- Ali Aslan (Edremitli)
- Ali Kökçü (Bigalı)
- Bekir Sarı (Şileli)
- Enver Uçar (Çanakkaleli)
- Feridan Kırcalı (İzmirli)
- Fikri Ulaştırıcı (Tekirdağlı)
- Galip Yılmaz (Giresunlu)
- Hasan Arslan (Çarşambalı)
- Hasan Bozoğlu (Çanakkaleli)
- Hasan Kelleci (Göreleli)
- Hüdai Çağdan (Çorlulu)
- Hüseyin Kayan (Bartınlı)
- Hüseyin Sayım (Bigalı)
- İbrahim Aksoy (Bursalı)
- İsmail Özdemir (Ordulu)
- Kadir Demiroğlu (Lapsekili)
- Kenan Odacıoğlu (İzmirli)
- Mehmet Aydın (Rizeli)
- Mehmet Demir (Giresunlu)
- Mehmet Demirel (Çanakkaleli)
- Murat Suyabatmaz (İnebolulu)
- Mustafa Özsoy (Sökeli)
- Mustafa Taşçı (Bartınlı)
- Necati Kalan (Foçalı)
- Nurettin Alabacak (Antalyalı)
- Nuri Acar (Marmarisli)
- Ömer Yalçın (Bandırmalı)
- Ülfeddin Akar (Lapsekili)
- Yusuf Demir (Sürmeneli)
- Tarık Gediz (Yozgat)
AH BİR ATAŞ VER CIGARAMI YAKAYIM | Adem Arı | Yeni Kocaeli Gazetesi