Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım…

SGK’ya eksik gün bildirimine kolaylık geldi – Prof. Dr. Şükrü Kızılot

SGK'ya eksik gün bildirimine kolaylık geldi

Şükrü Kızılot

Daha önce bu köşeden çokça eleştirdiğimiz bir konuydu eksik gün bildirimi.

Konuyu kısaca özetlemek gerekirse, 2000 yılı başından itibaren ay içinde sigortalıları 30 günden eksik çalışmalar olması durumunda bunun nedenlerinin SGK'ya bildirilmesi gerekiyor. Bunda elbette bir sorun yok. Sigortalıların, çalışanların hak kaybına uğramaması için bu tür işlemlerin olması normaldir.

Özellikle kayıtdışı istihdamın yoğun olduğu sektörlerde bu önlemler ciddi etkide bulunuyor ve sigortalıların çalışma günlerinin korunmasını sağlıyor.

SGK'ya verilen aylık prim ve hizmet belgesindeki ay içinde otuz günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ait eksik gün belgelerine ilişkin;

a) SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatlı olduğunu gösteren raporu,

b) Ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,

c) Disiplin cezası uygulaması, gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeleri,

ç) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi,

d) İşverenin veya sigortalının imzasını da taşıyan puantaj kayıtları,

e) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmi makamlardan alınan yazı örneği,

gibi belgelerin eksik gün bildirimine ilişkin bilgi formu (Ek-10) ekinde SGK'ya verilmesi veya APS, iadeli taahhütlü ya da taahhütlü posta ile gönderilmesi gerekiyor. Eğer işverenler eksik gün bilgi formu vermek zorunda değilse, bu durumda sanki SGK'ya verilecekmiş gibi eksik gün belgelerinin hazırlanması ve dosyalarda saklanması gerekmektedir. İleride bir SGK denetimi söz konusu olduğunda bu belgeler ibraz edilebilecektir.

50 kişiden çok işçi çalıştıran işyerleri için bir düzenleme yapıldı

Yukarıda belirtilen durumlara ilişkin belgelerin geriye yönelik olarak her zaman düzenlenebilir nitelikte olanları, aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi gereken süreden sonra verilmesi hâlinde işleme konulmaz. Bu durumların dışındaki otuz günden az çalışılan sürelere ait geçerli belgeleri belirlemeye SGK Yönetim Kurulu yetkili kılınmıştır.

Ancak burada bankalar, sigorta şirketleri ve inşaat işleri gibi işyerlerinde eksik gün bildiriminin uygulanmasını anlamak mümkün değildi. SGK bu serzenişleri dikkate alarak bankalar ve sendikalı işyerleri ile 50 kişiden çok işçi çalıştıran işyerleri için bir düzenleme yapıldı.

16/6/2011 tarihli ve 27966 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nde 25/2/2011 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan değişiklikle 2011/Şubat ayına ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden başlanılarak;

- Genel bütçeye dahil daireler, özel bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüslerin ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıkların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları,

- Sendikalar,

- Vakıflar,

- 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşların işyerleri,

- Toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri,

- Aynı SGK işyeri numarasında 30 (17 Nisan 2012 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan değişiklikle) ve üzerinde sigortalının çalıştırılan aylara ilişkin özel sektör işyerleri,

eksik gün bildirim nedenlerini aylık prim ve hizmet belgelerinde belirtmeleri halinde, EK:10 Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgelerin SGK'ya verilmesine gerek bulunmamaktadır.

İşleri kolaylaştırıcı vatandaşı düşünen uygulama

Bu değişiklik için işyerlerinin SGK müdürlüklerine herhangi bir başvuru yapmalarına gerek olmadığı gibi, SGK müdürlükleri de 2011/Şubat ayına ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden itibaren kapsama giren işyerlerinden EK:10 Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgeleri talep etmeyeceklerdir.

17 Nisan 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikle işverenlerin aynı SGK işyeri numarasında daha önce 50 kişi olan işçi sayısı 30 kişiye düşürülerek artık işverenlerin 30 kişiden az işçi çalıştırdıkları aylarda EK:10 Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgeleri vermeleri gerektiğine dikkat edilmelidir.

Ayrıca ileride bir denetim esnasında eksik gün gerekçelerinin ibraz edilmesi gerekebileceğinden dolayı, mutlaka bu belgelerin saklanması gerekmektedir. SGK'da işveren işlemlerinde son dönemlerde ciddi iyileşme var ve özellikle daire başkanlığı görevini yürüten Dr. Mehmet Bulut Beye teşekkür etmek gerekiyor. Gerçekten hep yazdığımız işleri kolaylaştırıcı ve vatandaşı düşünen bir sistem kurmaya çalışmasını takdirle karşılıyorum.

Bu yenilik iyi ama yeterli değil, yüzde yüz resmi çalışan özel sigorta şirketleri, asgari işçilik incelemesine tabi tutulan ihale konusu ve inşaat işleri gibi işyerlerinde eksik gün bildiriminin uygulanmasını anlamak mümkün değildi. İnşallah bunlarda da değişiklik yapılır