Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım… Şikayet edeceğine sen de alternatifini oluştur.

Kandıralılar da 1928 yılında Uçak Bağışlamış

10 Mart 2012 Cumartesi akşamı bizim evde misafirlerimiz ile birlikte sohbet ediyorduk.  Gece 22:00 suları dostlarının Ordinaryüs Prof dediği Fikri Orhan telefon etti.

Fikri ağabeyin gece arama adedi yoktur. Hayır olsun, buyur dediğimde, “Kandıralıların Türk Hava Kuvvetlerine uçak bağışladığını biliyormusun?” dedi. Ve ekledi “Türk Hava Kuvetleri resmi internet sitesine girersen Kandıralıların 1928 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Uçak Hediye ettiğini göreceksin.” diye ilave etti. Meraklandım, sabahı bekleyemedim ancak 04:45’te baktığımda verilen bilginin doğru olduğunu gördüm.

Aferin Kandıralılara… Ordinaryüs Prof Fikri Ağabey Size ne diyeyim? Ömrünüz uzun olsun…

Gönüllerden Göklere: Bağış Uçaklar

Türk Halkının Bağışladığı Uçaklar

Türk halkının Hava Kuvvetlerine bağışladığı uçakları konu alan “Gönüllerden Göklere” adlı kitabını tetkik ettiğimizde 1928 yılında Kandıralıların da uçak bağışladığı görülmektedir.

Türk milleti; Ulu Önder ATATÜRK’ün liderliğinde başlattığı kurtuluş mücadelesini 29 Ekim 1923’te cumhuriyetimizin kuruluşuyla sonuçlandırmıştır. Türk halkı; Cumhuriyet döneminde Türk Silahlı Kuvvetlerine olan sevgisi ve bağlılığını düzenlenen bağış kampanyalarıyla göstermeye çalışmış, Hava Kuvvetlerimizi güçlendirmek amacıyla toplanan paralarla satın alınan uçaklar Türk Hava Kuvvetlerine hediye edilmiştir.

Hava gücünü kuvvetlendirme kampanyası kapsamında ağırlıklı olarak 1925-1935 yılları arasında toplam 250 uçak satın alınmıştır. Yurdun dört bir köşesinden yapılan gönüllü katılımlarla alınan uçaklara içinde bulunulan yılın 30 Ağustos tarihinde “İsim Konma Töreni” düzenlenmiş ve bu uçaklara, bağışta bulunan il ve ilçelerin isimleri verilmiştir.

Uçaklara İsim Verilmesi:

Hava gücünü kuvvetlendirme kampanyası çerçevesinde ağırlıklı olarak 1925-1935 yılları arasındaki on yıl içinde halktan 50 Milyon TL toplanmıştı. Bu para ile 250 uçak satın alındı. Satın alınan uçaklara il ya da ilçelerin adları verildi. Bu kapsamda yine Büyük Zaferin 10’uncu yıldönümü olan 1932 yılındaki Zafer Bayramı’nda kırk adet uçak satın alınarak orduya hediye edilmiştir.

Armağan Edilen Uçaklarla İlgili Miktarlar Şöyledi

1931 yılında 37 adet

1933 yılında 36 adet

1934 yılında 26 adet

En fazla uçağı (yirmi dört uçakla) İzmir ili satın almıştır. İzmir ilini on beş uçakla İstanbul takip etmiştir.

Diğer illerin aldığı uçaklar ise

Samsun 7 adet

Trakya 4 adet

Manisa 3 adet

Edirne 2 adet

Adana 3 adet

Giresun 3 adet

Bursa 3 adet

Zonguldak 2 adet

Kazalar (ilçeler) arasında rekor Edremit’ te idi. 1932 yılı itibarıyla bu ilçe halkının aldığı uçak sayısı sekizi buluyordu. Onu üçer uçakla Fatsa, Sürmene, Akhisar takip ediyordu. Armağan edilen uçakların Hava Kuvvetlerine teslimi Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş günü olan 29 Ekim’ de yapılıyordu.

1924 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Hediye Edilen Uçaklar

Safranbolu, Niğde

1926 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Hediye Edilen Uçaklar

İzmir, Manisa, Edremit, Bergama, Bursa, Diyarbakır, Mersin, Akhisar, Ödemiş, Kemalpaşa, Balıkesir, 2’nci Kolordu, Uşak, Konya, Edirne, Uzunköprü Tayyareleri.

1927 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Hediye Edilen Uçaklar

Eskişehir, İstanbul, Akhisar-2, İzmir, Menemen, Sandıklı, İnegöl

1928 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Hediye Edilen Uçaklar

Ayvalık, Burhaniye, Ödemiş, Turgutlu, Mustafa Kemal Paşa, Çal, Muğla, Nazilli, Bandırma, Orhaneli, Karacabey, Polathane, Keskin-1, Erbaa, Torbalı, Kırklareli, Şereflikoçhisar, Bayındır, Lüleburgaz, Kalecik, Ordu, Adana, Afyon, Aziziye, Adagide, Kula, Lapseki, Yozgat, Tavas, Haymana, Gediz, Hendek, Kırkağaç, Kandıra, Burdur, Kuşadası, Sındırgı, Uşak Şeker Fabrikası, Urfa, Eğriboz, Silvan, Kasaba, Kalecik, Manisa-2, Manisa-3

30 Ağustos 1929 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Hediye Edilen Uçaklar

Milas, Hendek, Lapseki, Beyazit, Fatih, Balıkçılar, Değirmendere, Seydiköy, Simav, Balıkesir-2, Tursun Bey(2), Gaziantep, Tekirdağ, Çorlu, Malkara, Tavşanlı, Gerede, Bursa, Orhaneli, Salihli, Söke, Yenişehir, Karaman, Denizli

1930 yılında

Çorum’ un İskilip kazası bir uçak alarak kampanyaya katılmıştır.

1931 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Hediye Edilen Uçaklar

Bala, Beyoğlu, Üsküdar, Adalar, Bilecik, Gebze, Safranbolu, Soma, Dinar, Sındırgı, Demirci, Germencik, Milas, Seferihisar, Yalvaç, Şarkikaraağaç, Saray-Germencik, Bodrum, Erzurum, Kütahya, Karamürsel, Bolu, Siverek, Kastamonu, Tokat, Niksar, Düzce, Cizre, Üsküdar, İstanbul Balıkçıları, Fatih, Seferihisar, Akşehir, Bodrum, Keşan, Gümüşhacıköy, İstiklal

1932 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Hediye Edilen Uçaklar

Edirne, İzmir, Akhisar, Burdur, Nevşehir, Ankara, Çorum, Konya, İstanbul, Babaeski, Eminönü, Karaburun, Uşak, Adana-3, Pınarbaşı, Foça, Muğla

1933 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Hediye Edilen Uçaklar

Bozüyük, Geyve, Eskişehir, Amasya, Midyat, Manisa, Ödemiş, Sarayköy, Çine, İzmir-Karşıyaka, İzmir-Bornova, İzmir Tüccar ve Esnafı, İzmir Rençberleri, İstanbul-Beşiktaş, İstanbul-Bakırköy, İstanbul-Küçükpazar

1934 Yılı İçerisinde Türk Hava Kuvvetlerine Hediye Edilen Uçaklar

Hopa, Samsun, Kavak, Trabzon, Bafra, Sürmene, Görele, Giresun, Fatsa, Bartın, Zonguldak, Ereğli (Karadeniz), Bolvadin, Çarşamba, Ayancık

25 Eylül 1935 tarihinde A.Naci DEMİRAĞ’ ın aldığı uçaklara törenle kendi ismi verilmiştir.

Dipnotlar:

(1) E.Korg.Hulusi KAYMAKLI, Havacılık Tarihinde Türkler, Cilt-2, Sayfa 202

(2) “Tursun Bey Tayyaresinin ad konma merasimi Balıkesir’ de Kolordu, Vilayet ve Tayyare Cemiyeti azalarının iştirakiyle yapılmıştır.