Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım…

İzmit’e böyle bir mekân lazım – Ruhittin SÖNMEZ

İzmit’e böyle bir mekân lazım - Ruhittin SÖNMEZ

İstanbul’da Bağlarbaşı’ndaydık. Bir iki saat kadar vakit geçirmemiz gerekiyordu. Bağlarbaşı Kültür Merkezi karşımızdaydı fakat Merkez o saatte faal değildi.

Kültür Merkezi’ne daha önce bir defa gitmiştim. Ancak bu merkezin hemen yanında tarihi bir gar binası içinde faaliyet gösteren “Nevmekan” diye bir işletme olduğunu fark etmemiştim.

“Madem ki zamanımız var buraya bir bakalım” dedik. İyi ki girmişiz. Gerçekten hem estetik hem kullanışlı ve hem de huzur dolu bu mekânda geçirdiğimiz 1,5 saatten sonra çok mutlu olduk.

Tarihi mekânı bu hale getiren, projede emeği geçen herkese şükran duyduk. Sadece “işletmenin adı daha Türkçe olsaydı”demekten başka eksik bulamadık.

Ve “İzmit’e de böyle bir mekân lazım” dedik.

Bağlarbaşı’nda yaklaşık 100 yıl önce tramvay hangarı olarak inşa edilen daha sonra İETT Garajı olarak kullanılan yapı, sanat, kültür ve gönül zenginliği olan usta ellerde, “mimari açıdan çok başarılı bir yeniden işlevlendirme mekânı” olmuş.

Bu esere yeniden can veren proje Üsküdar Belediyesi tarafından hayata geçirilmiş.

Bugün “kütüphane- kafe olarak buluşma, dinlenme, öğrenme yerlerinden biri” olan yapının işletmesi de Üsküdar Belediyesi tarafından yapılmakta.

Üsküdar Belediyesi’nin Ak Partili olması veya başka bir partili olmasının önemi yok. Kamu kaynaklarını doğru ve verimli bir şekilde değerlendiren, bu güzelliği yaratanlara elbette teşekkür edeceğiz.

*****

Sadece kütüphane yapılsa genelde pek rağbet olmuyor. Sadece kafe- restoran tarzı işletme de haddinden fazla sayıda var. Ama bu ikisini birleştiren konseptin bu kadar başarılı bir uygulamasını ilk defa gördüm.

Çok zengin kütüphanede 25 bini digital olmak üzere toplam 35 bin kitap bulunmakta imiş. Kitaplara ulaşmak için raflardan kendiniz seçip masanızda okumak, bilgisayarınızla tek veya grup halinde çalışmak mümkün.

Kitapları bir görevliden istemek, üzerinize kayıt yapılması gibi sıkıntılar olmayınca gerçekten değerli eserlerin bulunduğu kütüphaneden faydalanmak çok kolay ve keyifli. Kitapların seçiminde siyasi taraftarlık devreye girmemiş. Her kesime hitap eden değerli eserler raflarda yan yana sıralanmış.

Son derece nezih bir ortam. Koltuklar, masalar rahat ve kaliteli. Yüksek tavanın verdiği ferahlık çok zevkli bir iç dekorasyonla artırılmış. İçeride tarihi bir tramvay ve o zamanı hatırlatır bazı eşyalar da var. Zemin kat üstüne inşa edilen asma kat mekâna bir genişlik ve ilave işlevsellik katmış. Kapalı mekânın dışında açık kafe tarzı bölüm de çok kullanışlı.

Kafe/ restoran olarak işletme de başarılı. Benzer standartlardaki mekanlardan ucuz fakat sıradan kahvehanelere nazaran daha yüksek fiyatlar söz konusu. Bilenler için söyleyelim kalite de fiyatlar da Sekapark’ta KBB’nin işlettiği Maide Restoran seviyesinde.

Orada bulunduğumuz anlar mesai saatleri içinde idi ve hayli dolu idi. Genelde üniversitelilerin masalarda bilgisayarlarıyla çalışırken bir yandan çay kahve içtiği, aperatif aldığı görülüyordu.

*****

İZMİT’TE BÖYLE BİR MEKÂN İÇİN TEKLİFİM

Üsküdar Belediyesi’nin yaptığı proje tarihi bir binanın yeniden işlev kazanmasına başarılı bir örnek.

Böyle olunca İzmit’te böyle tarihi bir bina neresi olabilir ve bu bina “kütüphane- kafe olarak buluşma, dinlenme, öğrenme yeri” olarak yeniden işlev kazanabilir mi diye düşündüm.

Kafamda şekillenmeye başlayan projeye uygun binaların olduğu İzmit eski Gar binası ve etrafındaki binaları dışarıdan inceledim.

İlk etapta bu işe uygun üç yapı olabileceği görülüyor. İzmit eski Gar binası, Arkeoloji Müzesi bahçesindeki hangar ve eski Gar binasının batı tarafında kalan uzun yıllar TCDD tarafından kullanıldıktan sonra boşaltılmış, restore edilmiş tarihi bina.

Tarihi Tren İstasyonu Atatürk ve birçok önemli devlet adamının karşılama törenlerine tanıklık etmiş önemli bir yer.

Eski Gar Alanı 21 dönüm olup planı Alman Otto Ritter tarafından çizilmiş, 1873-1910 tarihleri arasında alan içindeki neo-klasik üslupta yapılar inşa edilmiş.

Gar ve ambar binaları Kocaeli Valiliği tarafından 2006 yılında restore ettirilmişti. Günümüzde eskiden yolcu geliş gidişlerinin olduğu doğu taraftaki istasyon binasının üst katında Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu var. Alt katı ise Kocaeli Valiliği Güzel Sanatlar Sergi Salonu olarak kullanılıyor.

Batı taraftaki tarihi bina ise Tügva Vakfına tahsis edilmiş.

Arkeoloji Müzesinin bahçesindeki hangarda ise sergilenmeyen tarihi eserler depolanmakta olduğunu öğrendim.

Bu üç eserden tarihi binanın dış görüntüsünün özelliği, içinin kolayca düzenlenmesi imkânı ile en uygunu Tügva’ya tahsis edilmiş olan bina olduğu kanaatindeyim. Üstelik bu binaya tramvayla gelmek çok kolay, araçlarıyla gelenler için otoparkının olması da ayrı avantaj.

Bu binayı tavsiye etmemi kimse Tügva’ya tahsisli oluşuyla alakalı bir önyargıya bağlamasın lütfen. Tamamen objektif gözle bakıldığında çoğunluğun benim gibi düşüneceğinden eminim.

Zaten benim ki bir teklif. İşin uzmanları bu gözle incelerlerse en uygun olana karar vereceklerdir.

Bu binalar bildiğim kadarıyla Kocaeli Valiliğinin sorumluluğunda. Valilik yaptığı restorasyonla binayı güzelleştirdi ama bina halen işlevsiz, en azından verimsiz kullanılıyor. Valiliğin de bu tarihi binanın daha verimli kullanılmasını isteyeceğini ve teklifimi değerlendireceğini düşünüyorum.

Tügva’ya tahsisli tarihi binanın içinde toplantı yapmaya yarayacak şekilde masa ve sandalyelerden başka bir şey yok. Tügva bu tür toplantıları başka mekanlarda yapabilir. İsterse Valilik veya KBB Tügva’ya başka bina tahsis eder, isterlerse diğer birçok STK gibi Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin gerçekten güzel bir hizmeti olan Sivil Toplum Merkezi binasında toplantılarını yapabilir.

Ama bu tarihi bina bahsettiğim proje kapsamında bütün Kocaelililere hizmet verebilir. Gençlerimiz tarihi atmosferde ve fakat modern şartlarda arkadaşlarıyla ve kitaplarla buluşabileceği bir mekâna kavuşur.

İşletmecilik açısından Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Antikkapı A.Ş.’nin “Maide Restoran” ile İzmit Belediyesi’nin “Gülümse Kafe” işletmeleri çok başarılı. Yeniden işlevselleştirilecek bu binanın kütüphane-kafe tarzı işletmeciliğini bu belediyelerimizden biri de yapabilir.

Dilerim bu teklifimize yetkililer kulak verir, İzmit’in merkezinin gittikçe âtıl kalan batı kesimine bir canlılık getirebilecek bu proje hayata geçirilir.

09.11.2022