Ahsen Okyar Söylenmek yerine söylemek lazım…

ENDÜSTRİ 4.0’I ANLARKEN, TOPLUM 5.0’DA ESKİMEYE BAŞLADI – Öğr.Gör. Tümay MERCAN

ENDÜSTRİ 4.0’I ANLARKEN, TOPLUM 5.0’DA ESKİMEYE BAŞLADI - Öğr.Gör. Tümay MERCAN

Dünya sanayi, ticaret, AR-GE üretim, tüketim, yenilik, inovasyon, girişimcilik konularında endüstri 5,0’ a geçti. Biz hala 4,0’ı anlamaya çalışıyoruz. Bu arada sanayileşme hızımız aslında 2,4.

Endüstri 5.0, Toplum odaklı insansız teknoloji demek. Robotlar fabrika içerisinde insan kolunun yapabileceği hemen hemen her hareketi yaparak, birbiriyle iletişim kuruyor, elde ettikleri verileri anlık olarak bulut sistemine kaydedebiliyorlar ve böylece yöneticiler tarafından veriler anlık olarak kolaylıkla incelenebiliyor. Fabrikayı ise küçük bir insan grubu yönetiyor.

Toplum 5.0 ise, teknolojik gücü doğru yönetecek akıllı toplumun gelişimine katkı sağlamasını amaçlayan felsefe, dijitalleşmenin ve robotların etkisini demografik, ekonomik, etik ve sosyolojik yönden değerlendirerek, insanların makine ve robotlarla ilişkisinin en verimli biçimde sağlandığı “süper akıllı toplum” modeli, robotlarla yaşamayı öğrenmiş toplum demek.

Toplum 5.0, bilgi toplumundan süper akıllı topluma geçişi ifade ediyor. Avcı toplumu ile başlayan insanlık çağı, bugün artık bilgi toplumundan süper akıllı topluma geçiş yapma sürecinde.

Japonya Başbakanı Shinzo Abe Almanya’da Bilişim fuarı CeeBIT 2017’de Society 5.0 (Toplum 5.0) felsefesini “Teknoloji toplumlar tarafından bir tehdit olarak değil, bir yardımcı olarak algılanmalı” inancıyla temellendirdiklerini söyleyerek bu kavramı ilk defa kullandı ve Endüstri 4.0 devrimin ardından yaşanan yeni dönemi, Tokyo’da Society 5.0 (Toplum 5.0) ismiyle başlattı.

Kısacası başka bir dünya. Hep söylüyoruz gelecek 10 yıl dünyada büyük gelişmelere gebe. Dünya teknoloji açısından kırılma noktasına girdi. Bugün iş yerlerinde sokakta çok hissedilmese de gelecek 10 yıl içinde sokaktaki insan da bu değişimi hissedecek. İşsizlik artınca, ağırlıklı olarak robotlar insanların işlerini yapmak isteyince, sokaktaki insan sokakta yaşayınca anlayacak. Yani durum vahim.

1.5 yıldır Toplum 5.0, Endüstri 5.0,  konularını derslerimde, konferanslarımda ve köşe yazılarımda anlatıyorum. Bu kadar zamanda konu diğer çevrelerce ancak fark edildi ve sanki yeniymiş ve sadece kendilerince biliniyormuş gibi anlatılmaya başlandı. Bu tür davranışlar neden gelişemediğimizin göstergelerinden biri. Gelişmeleri fark etmek gerekiyor.

“Kimi nasıl kandırsam, şuradan 2 kuruş daha fazla nasıl kazansam”,

“Şimdi böyle söyleyeyim sonra cayarım”,

“Hımm komşu şu işle iyi kazanıyor bende aynısını yapayım”,

“Böyle söylemedim derim, beni yanlış anlamışsın derim”,

“Bu işte emeğim geçmediyse de benim de adım olsun ne olacak yani”

“Kimin bilgisini kendiminki gibi satsam”

“Kimin nasıl açığını yakalasam”

“Şu işi/kişiyi/ düşünceyi/bilgiyi biraz kullanayım, sonra başkasını kullanırım”

“Yardımlaşma, iyilik, din, iman dilimden düşmesin ama gerçekte bana ne başkasından”

Yukarıdaki cümleler tanıdık geldi mi? Bir yerlerden duydunuz mu? Ya da sizin düşüncelerinizi alıp fütursuzca kullanıp, sonra sizi bir kenara bıraktılar mı? İşte dünya yeniliklere, daha fazla ve verimli üretime, kaynakları iyi kullanmayı daha çok düşünmeye giderken, biz birbirimizi tüketmeye çalışıyoruz.

Kocaman insanlar, kapı önünde çelik çomak oynayan çocuklar gibiyiz. Kendi kısır dünyamızın dışına çıkamıyoruz. Robotların iletişimi, gelecekteki yenilikler, teknolojinin işimizi tehdit eden veya dönüştürülmesi gereken bölümleriyle ilgimiz yok. Sadece bugüne bakıp, yanımızdakini görüp, uzağı fark edemiyoruz. Hatta uzak kavramı bile çoğu insanda kalmamış. Hızlı tüketim alışkanlığı ile her şeyi hızlıca tüketip, sonra din ve iman arkasına saklanıyoruz. Aslında kendimizi ve katkı vermediğimiz, dünyayı tüketiyoruz.

Günlük hengâme, koşturmaca arasında kimse yarını ve bir başkasını düşünmüyor. Para herkesin geçer değeri ama bunda da geleceği yakalamakta başarılı değiliz. Para kazanmak deyince birbirimizi kandırarak kazanmayı anlıyoruz. Yani kapı önünde oynamak kolay geliyor. Dışarıdan bakıldığında önemli bir iş yapıyor gibi duruyoruz.

Dünya 5,0 a gidiyor, biz birbirimizle uğraşıyoruz. Hala çok önemli konularda, konunun ilk basamağındayız, konuyu topluma anlatma derdindeyiz. Çözüm ve gelişme kısmına gelememişiz veya çözüm bilinse bile her yerde uygulayacak zemin yok. Oynak zeminlerde gezebilmeyi marifet sanıyoruz.

Bazı gelişmeler için daha çok fırın ekmek yemek gerekse de buna bile üşeniyoruz.  Durum vahim, karışık, dünya koşarak giderken emeklemeyi marifet sayıyoruz. Kişisel egolar, kaprisler ve yetersizlikler çevresinde dönerek oyalanıyoruz.

Sözün özü; Bir durun ve düşünün; üretim ve tüketim açısından dünya nerede biz neredeyiz? Biz kavramları anlayana kadar, dünya bir üst basamağa geçiyor.

Öğr.Gör. Tümay MERCAN

Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi  Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü/ Yönetim Danışmanı

Kaynak: ENDÜSTRİ 4.0’I ANLARKEN, TOPLUM 5.0’DA ESKİMEYE BAŞLADI - Tümay Mercan